Aleksandr Kuprin

Yolda şam yeməyi

Tərcümə: Kazım Səlimov, 2017.

([email protected])

Yadımdadır, beş il bundan əvvəl, yazıçılar Bunin və Fyodorovla birlikdə bir günlük İmatraya[1] getməli oldum. Qayıtmağımız gecəyə düşdü. Saat 11 olardı, qatar Antrea stansiyasında dayandı. Biz də bir şey yemək üçün qatardan endik.

Stansiyada, üstündə isti yeməklər və soyuq qəlyanaltılar olan uzun stol qoymuşdular ‒ təzə qızılbalıqdan yemək, qızardılmış alabalıq, soyuq rostbif, hansısa ov quşu, balaca, amma çox dadlı kotletlər və sair yeməkləri ora düzmüşdülər. Hər şey inanılmaz dərəcədə təmiz, ləzzətli və səliqəli görünürdü. Oradaca, stolun bir kənarında balaca boşqablar üst-üstə, çəngəl-bıçaqlar isə topa yığılmış, balaca zənbillərdə çörək qoyulmuşdu.

Adamlar stolun üstündəkilərdən xoşlarına gələni istədikləri qədər götürüb yeyirdilər. Sonra könüllü şəkildə bufetə yaxınlaşıb yeməyin haqqı olaraq düz 1 marka (37 qəpik) ödəyirdilər. Nə nəzarət edən var idi, nə də etimadsızlıq göstərən.

Bizim pasporta, sahəyə, baş dalandarın məcburi himayəsinə, ümummilli fırıldaqçılığa və şübhə etməyə öyrəşmiş rus qəlbimiz bu böyük və qarşılıqlı inamdan tamamilə sarsılmışdı.

Lakin qayıdıb vaqona gələndə bizi əsil rus janrında gözəl bir mənzərə gözləyirdi. İş orasındadır ki, qatarda bizimlə birlikdə daş işlərinə baxan iki podratçı da gedirdi.

Kaluqa quberniyasının Meşovski qəzasından olan kulak tipi hamıya yaxşı bəllidir: irisifət, almacıq sümükləri çıxmış parıldayan qırmızı üzü, kürən saçları qıvrılaraq kartuzunun[2] altından uzanan, seyrək saqqalı, cüvəllağı baxışı, üç qəpiklik dindarlığı olan, qızğın patriot və qeyri-rus mənşəli hər şeyə ikrahla baxan, ‒ bir sözlə hər yerdə məşhur əsil rus sifəti. Onların yazıq finləri necə lağa qoyduqlarını gərək eşidəydiniz.

‒ Axmaq elə həmişə axmaqdır. Elə qanmazdırlar ki, allah göstərməsin! Əgər hesablasan mən  o alçaqların üç rubldan çox yeməyini yedim... Eh, həşəratdırlar! Onları hələ az əzirlər, it balalarını! Bir kəlmə ilə ‒ çuxondurlar[3].

Yanındakı da gülməkdən qəşş edərək, dostunun sözlərinə qüvvət verirdi:

‒ Mən də... bilə-bilə stəkanı sındırdım, sonra da balıqların üzərinə tüpürdüm.

‒ Bu həşəratlara elə belə etmək lazımdır! Məlunları özbaşına buraxıblar! Onları yumruğun içində saxlamaq lazımdır!

Məhz ona görə bir məsələni təsdiq edib, məmnunluq duymaq olar ki, bu sevimli, geniş, yarım-azad ölkədə, bütün Rusiyanın yalnız Kaluqa quberniyası Meşovski qəzasının podratçılarından ibarət olmadığını anlamağa başlayıblar.

Yanvar, 1908.

[1] Finladiyada Rusiyaya yaxın kiçik şəhər.

2 Kişi baş örtüyü, furajkanın bir növü.

³ Finlərə deyilən alçaldıcı ad.

• 1
• 2
• 3
• 4
• 5