A.P.Çexov "BÖHTAN" (hekayə) Hekayə
07-10-2023 19:19
7611 baxış 
A.P.Çexov "BÖHTAN" (hekayə)
------------------------------------------------
Xəttatlıq müəllimi Sergey Kapitonıç Axineevin ərə verdiyi qızı Natalya ilə tarix-coğrafiya müəllimi İvan Petroviç Loşadinovun toy törəni idi. Toy şənliyi öz axarıyla gedirdi. Zalda mahnı oxuyur, oynayır, rəqs edirdilər. Klubdan ödənişlə bu işə alınmış qara fraklı, kirlənmiş ağ qalstuklu xidmətçilər otaqlarda dəli kimi var-gəl edirdilər. Səs-küy aləmi bürümüşdü. Riyaziyyat müəllimi Tarantulov, fransız Padekua və nəzarət palatasının kiçik auditoru Yeqor Venediktıç Mzda divanda yan-yana oturaraq, tələsik və bir-birinin sözünü kəsərək qonaqlara diri-diri basdırılma hallarından danışdılar və spiritizm haqqında fikirlərini bölüşdülər. Üçü də spiritizmə inanmadıqlarını bildirdilər, lakin etiraf etdilər ki, bu dünyada insan ağlının heç vaxt dərk edə bilməyəcəyi çox şeylər var. Başqa bir otaqda ədəbiyyat müəllimi Dodonski qonaqlara qarovulçunun yoldan keçənlərə atəş açmaq hüququna malik olduğu haqda danışırdı. Söhbətlər, gördüyünüz kimi, qorxulu mövzulardan idi, amma çox xoş idi. Həyətdəki insanlar pəncərədən baxırdılar, - onlar sosial vəziyyətlərinə görə, içəri girməyə ixtiyar sahibi deyildilər.
Gecə, saat düz 12-də ev sahibi Akineev hər şeyin şam yeməyinə hazır olub olmadığını bilmək üçün mətbəxə getdi. Mətbəxi döşəmədən tavana qədər, qaz, ördək və bir çox başqa bişmiş qoxularının tüstüsü bürümüşdü. İki stolun üzərinə qəlyanaltıların və içkilərin atributları nizamsızlıqla səpələnib və düzülmüşdü. Masaların ətrafında turp kimi pörtmüş, sarınmış qarnı iki yerdən pırtlamış aşpaz Marfa səs-küy salırdı.
- Mənə göstər elə, anası, nərə balığını! - Akineev əllərini ovuşdurub dodaqlarını yaladı. - Bu nə qoxu, nə ləzzət! Bütün mətbəxdəkiləri yeyərdim! Gəl elə, nərə balığını göstər!
Marfa skamyalardan birinə yaxınlaşdı və ehtiyatla sərilmiş yağlı qəzet vərəqini qaldırdı. Vərəqin altında, yekə qabın üzərində, xallı kapari, zeytun və yerkökü ilə basdırılmış nərə balığı gəl-gəl deyirdi. Akineev nərə balığına baxıb bihuş oldu. Üzü işıqlandı, gözləri fırlandı. O, əyilib dodaqları ilə yağsız çarx səsi çıxartdı. Bir az dayandıqdan sonra həvəslə çırtıq vurub, yenidən dodaqlarını marçıldatdı.
- Paho! Ehtiraslı öpüş səsi... Kimlə öpüşürsən, Marfuşa? - qonşu otaqdan səs eşidildi və qapının ağzında sinif müəllimlərinin köməkçisi Vankinin təzə qırxılmış başı göründü. - Kiminləsən sən? A-a-a... çox gözəl! Sergey Kapitonıçlə! Yaxşı da, nə deyək! Xanımla təkbətək polonez! (polonez - polşa rəqsi - İ.Tağı)
"Mən heç öpüşürəm?!" deyə Akineev utandı, "sizə kim dedi, axmaq?" Mən... dodaqlarımı marçıldatdım... həzzdən... bişmiş balığı görüb...
- Dediniz, biz də inandıq!
Vankinin iri gülümsəyən başı göründü və qapının arxasında itdi. Akineev qızardı.
“Belə də iş olar!" - o fikirləşdi. - İndi gedib, əclaf, aləmə yayacaq. Biabırçılıq olacaq, donuz a!..”
Akineev qorxa-qorxa salona girdi və yan tərəfə baxdı: Vankin hanı? Vankin fortopianonun yanında dayanıb hiyləgərcəsinə başını əyərək müfəttişin baldızına nəsə pıçıldayıb gülürdü.
"Mənim haqqımda danışır! - Akineev düşündü. - Dəqiq, mənim haqqımda danışır, partdayasan elə səni! O da inanana oxşayır... Gülür də üstəlik! Tanrım! Yox, bunu belə qoya bilmərəm... yox... Ona inanmamalıdılar, belə şeymi olar!.. Hamısıyla danışacam, qoy elə xəbərçi-qeybətcil kimi tanınsın."
Akineev qaşındı və yenə utana-utana Padekuaya yaxınlaşdı.
"İndi mən mətbəxdə idim və şam yeməyinə görə ordaydım" - fransızca dedi. - Sən, bilirəm, balığı sevirsən, mənim dostum, nərə balığım var, qəşşəng! İki arşın uzunluğunda! Ha-ha-ha... Hə, hə, yeri gəlmişkən... Mən az qala unutdum... İndi mətbəxdə, bu nərə balığı ilə..., lətifədi elə bil! Mən indi, mətbəxə girirəm və yeməklərə baxmaq istəyirəm... Nərə balığına baxıram və zövqdən... dodaqlarımdan öpücük qopur! Və bu zaman qəfildən bu axmaq Vankin içəri girir və deyir... ha-ha-ha... və deyir: "Ah-ah-ah... burada öpüşürsən?" Marta ilə, aşpazla! Özündən uydurur, axmaq adam! O qadının öpməli harası var ki? O amma... öpdü, öpdüü! Qəribə tipdir!
- Qəribə tip kimdir? – deyə, yaxınlaşaraq Tərantulov soruşdu.
- Bəli, o, Vankin! Mən içəri girirəm, mətbəxə...
Və Vankinin haqqında danışdı.
- Sən gül, qəribə tip! Həyət iti ilə öpüşmək Marta ilə öpüşməkdən daha xoş olardı - deyə Axineev əlavə edərək, ətrafa baxdı və arxasında Mzdanı gördü.
"Vankindən danışıram axı..." dedi. - Qəribə tip! O, içəri girir, mətbəxə, məni Marfanın yanında görür və özündən cürbəcür şeylər uydurur. – "Necə deyir, öpüşürsüz?" Sərxoşmüş, nəymiş! Mən də deyirəm - Martadansa hinduşkayla öpüşərəm. Və, mənim arvadım var, deyirəm, sən belə axmaqsan. Özünü güldürmə!..
- Kimdi o, özünü güldürən? – deyə Axineevə yaxınlaşan hüquq müəllimi soruşdu.
- Vankin. Mən mətbəxdə dayanıb nərə balığına baxıram...
Və s. Yarım saat ərzində bütün qonaqlar nərə balığıyla Vankinin hekayəsindən xəbər tutdular.
“Qoy indi onlara danışsın. Hərif! – deyə, Akineev əllərini ovuşduraraq düşündü. - Nolar! Danışmağa başlasa, ağzından vuracaqlar - “Yetər, axmaq, cəfəngiyat danışırsan! Biz hər şeyi bilirik!”
Akineev o qədər rahatlaşdı ki, sevincindən əlavə dörd qədəh də aşırdı. Şam yeməyini bitirib gəncləri yataq otağına ötürəndən sonra öz otağına keçib məsum uşaq kimi yuxuya getdi. Ertəsi gün nərə balığının əhvalatını daha xatırlamırdı. Amma, vaay! Sən saydığını say, gör fələk nə sayır. Pis söz öz pis işini gördü, Axineevin hiyləsi işə yarımadı! Düz bir həftə sonra, yəni üçüncü dərsdən sonra çərşənbə günü, Axineyev müəllim otağında dayanıb şagird Vısekinin iyrənc meylləri haqqında danışanda direktor ona yaxınlaşaraq, kənara çəkdi.
“Baxın, nə deyirəm, Sergey Kapitoniç,” - direktor dedi. “Bağışlayın... Bu, məna aid iş deyil, amma yenə də bunu açıqlamalıyam... Mənim borcum... Görürsən, sənin bununla... aşpazla yaşadığına dair şayiələr gəzir... Mənim işim deyil bu, amma... Onunla yaşa, öpüş … necə istəyirsən, amma lütfən, aşkarda olmasın! Sizdən xahiş edirəm! Pedaqoq olduğunuzu unutmayın!
Akineev dondu və uyuşmuş hala düşdü. Sanki bütöv bir ilan sürüsü çalıbmış və qaynar suda ütülübmüş kimi, evə yollandı. Evə gedirdi və ona elə gəldi ki, bütün şəhər ona, qara mürəkkəbə bulaşmış birisinə baxırmış kimi baxır... Evdə onu yeni bədbəxtlik gözləyirdi.
- Niyə danışmırsan, dilin yoxdu? - arvadı atmaca atdı. - Niyə fikirə getdin? Yeni sevgililərin haqqında düşünürsən? Marfuşa üçün darıxmısan? Mənə hər şey məlumdur! Gözümü açdı yaxşı insanlar! Vayy səni... barbar!
Və yanağına bir sillə!.. O, masadan qalxdı və ayaqları altında yeri hiss etmədən, papaqsız, paltosuz, Vankinin yanına şığıdı. Vankini evdə tapdı.
- Ay əclaf! - Akineev Vankinə çımxırdı. - Niyə məni camaatın gözü qabağında ləkələdin? Bu nə böhtandır atdın mənə?
- Nə böhtan? Bu nə uydurmadır!
- Bəs kim yayıb bu böhtanı, guya mən Marfanı öpmüşəm? Guya sən yaymamısan, quldur?
Vankin nimdaş sifətinin bütün lifləri ilə gözlərini qırpdı və üzünü ikonaya qaldırıb dedi:
- Allahım, mənim cəzamı ver! Bunun haqqında bircə kəlmə belə, demişəmsə, gözlərimi partlat və ölməyimə icazə ver! Kufdankuf olum! Vəbaya tutulum!
Vankinin səmimiliyinə şübhə etmək olmazdı. Aşkardır ki, qeybəti o etməyib.
“Axı kim ola o? Kim? – deyə Akineyev bütün tanışlarını xəyalından keçirib, döşünə döyəclədi. Kim?"
- Kimdir o? Oxucudan da soruşuruq...
İlk dəfə "Осколки" jurnalında dərc olunub, 1883, N46
Tərcümə - İlqar Tağı
22.03.2023
Qiymət 0/5 (0%) (0 səs)
Yazarlar
-
Vladimir Sorokinlə müsahibə
Müasir rus nəsrinin aparıcılarından biri,
-
Türkiyəli qadın yazar Güzide Ertürk
Güzide Ertürklə söhbət
-
Yeni Zamanlar
Türkiyəli yazıçı Işık Yanarla s&oum
