Şəhla Nihan. Qönçələr Hər Zaman Azad. ESSE
Şəhla Nihan
Qönçələr hər zaman azad
Talada, günbəzi və dirəkləri qızıl suyuna çəkilmiş ağ çadırın qarşısında görüşürlər. Gümüş toqqalı, mərcan sinəbəndli, qara şivə saçlarının şəlaləsi kürəyinə tökülən bir gözəl şehli otların tərini uzun ağ donunun güləbətinli ətəkləri ilə silərək müsafiri qarşılamağa çıxır. Gələn beli bükülü, ovurdları batıq, gözləri çuxurda, əsalı bir qocadır. Xanım ona qıyqacı nəzər salıb pərişan-pərişan dillənir:
- Gedəndə cavan yaşlım, qayıdanda əli əsalım. Hüznüm mənim, səni itirməkçün göndərmişdim. Gedər-gəlməzə qayıdar cığır atanım. – bu sözlərlə qürurlu qamətini əymədən hissiz barmaqlarını qocanın pırtlaşıq saçına keçirib soyuq dodaqlarını gün yandırmış sifətinə toxundurmaqla onu salamlayır. Xəfifcə öpüşdən hallanmayan qoca ona zənnlə baxıb soruşur:
- Sən nədən qocalmadın?
- Mən “yox” yerinə “hə”, “hə” yerinə “yox” dedim. Zamanı bezdirdim. O bu talaya istirahətə, əylənməyə gəlir, işləməyə yox. Ona başa saldım ki, tələsmək mənasız şeydir və mənim vaxtım boldur, imkan tapacam qocalmağa da. Hələ ki, həyat mənimdir.
- Buna necə nail ola bildin?
- Mən azadam.
- Mən ki, səni dərdli qoyub getmişdim, özündə deyildin..
- Qulaq as – udu əlinə alıb dindirir.
Dərd güldürər məni,
Dərd ovudar məni..
Qoca heyranlıqla onu süzür.
- Kədərin yarasının mayasını tapmışam. Ora duz basıb göyüm-göyüm göynətdim onu. – qara zülfünü üzündən kənarlaşdırıb başı ilə qocanın əllərinə işarə edir - Əllərin əsir..
- Mən qocalmışam. – bir az da büzüşüb əlavə edir – Mənə soyuqdu. Canlardakı üşünü əllərin titrəyişidir çıxaran..
Onlar yaşıl talada dayansalar da çadırın dövrəsi bom-boş idi. Qoca ətrafa nəzər fırlayıb sorur:
- Çadırımız gül-çiçəyin içində batmışdı. Dörd yanı ağac pöhrəsiydi, öz əlimlə əkmişdim. Qayğısız günlərimizin, atəşli sevgimizin şahidiydilər. Hanı onlar? .. gözə dəymirlər..
- Onlarmı? – qadın acı-acı gülür – Onlar... onlar canımda, qanımda. Onlar təzətər və gözəl idilər. Azad və xürrəm. Mənsə tənha və dərdli. Hələ üstəlik bu qocalıq deyilən xain də hər açılan sabah qonağım idi, əl çəkmirdi məndən. Sənin gül-çiçəyindən iksir düzəltdim, axı sən can yağınla bəsləmişdin onları. Beləcə sən getmişkən də mənə kömək oldun, güllərdən aldım səni.
Uzun barmaqlarını udun simlərində gəzdirib oxuyur:
Körpə qönçələrə vay-vay-vay
Asud azadələrə vay-vay-vay..
Qoca fikirli halda çadırın ətrafındakı boyazlığa baxır. Gülləri kökündən qoparılıb yerində çalalar qalmış sahə dişləri tökülmüş cəhəngi xatırladırdı.
- Sən nə etdin bəs? - Qadının sualı onu xəyalından ayırır.
- Torpaq diriltdim. Ağac əkdim, bağ saldım. Mən özümü xərclədim. İndi tükənmişəm mən.
- Və...
- Bir at bağışladılar, alnı imzalı. Murada yetirəndi dedilər, uzağa aparandı. Sevindim. Amma mən bilmirdim ki, o uzaqların sonunda yenə sən olacaqsan, yollar xəyanətkarmış, dolanıb hərlənib sənin yanına uzanır hamısı.. Budur, yenə səni tapdım. Uzaqlar gəlib sənə qovuşurmuş...
- Hə, mən yaxının özüyəm.
Qocanın istidən qarsanmış kirpikləri titrəməklə gözünün damla təsdiq mesajını içəri qovmağa çalışır.
- Özün gəlmədin bura, belə çıxır?
- Özüm gəlmədim, yox. Yol gətirdi. Demək, borcumuz qalıbmış... yoxsa yol belə iş tutmazdı, mən ona inaniram, o heç vaxt səhv etmir.
- Mənim sənə borcum yox.
- Mənim sənə borcum var.
- Nə borc?
- İstin, yanğın mənimlə getmişdi, onları qaytarmam lazım.
Qadın ondan uzaqlaşır, arxası ona yaşıl yumşaq xalının üstdə çöməlib oturur və udu dilləndirir:
- Gedər-gəlməzə bəri cığır atanım..
Yerindən qalxmadan üzünü yana tutub soruşur:
- Borcunu halal eləyirəm, get. .., könlüm bulantısı, get...
- Yox, sənin də mənə verəcəklərin var.
- Mənim sənə verəcəyim yox.
- Mənm qönçələrim.., qaytar onları özümə - deyib iti addımlarla qadına yaxınlaşır.
Qönçələr hər zaman azad
Talada">