Bakı yağışıyla Londonun yağışının fərqi Köşə yazıları
Bakıda yağış bir cür, Londonda basqa cür yağır.
Londonda yağış xırda uzunsov şüşə kimi damcılarla yağır, Bakıda yumru, yastı damcılarla. Onların yağışları özləri kimi arıq uzundur, bizim yağışımız özümüz kimi balaca yumru.
Əvvəl fikirləşirsən, belə fərq olmaz. Sonra ibtidai insanlar kimi hər iki şəhərin çiskininə, çaqqal yağışına, selləməsinə, dolusuna, payız yağışına, yay yağışına diqqətlə baxırsan, görürsən elədir.
Maşın şüşələrini döyəcləyəndə lap aydın görünür bu fərq: London yağışının uzunsov damcılarında deşmək potensialı var. Necə ki, müğənni deyir: “I love London-don-don-don-don in the rain”.
London yağışını o qədər telefonuma çəkmişəm…
Bir videoda deyirəm: “Aa ora bax, qar yağır, iyundu qar yağır.”
“Doludu, qar deyil” – videodakı ikinci səs deyir.
Başqa bir videoda mən yağışı çəkə-çəkə göy qurşağı peyda olur.
Bakının ətrafındakı yağışlar Bakının içindəki kimi yağmır. Yeni salınmış qəsəbələri də keçib Bakının yovşanlı, tikanlı yarım-səhralarına çıxanda görürsən başının üstündə bir topa qara bulud, yağış da yağır, amma sən qurusan, buludların altı qurudur. Külək yağışı metrələrlə aralıdakı torpağa atır.
Image copyrightAFP
Londonun ətrafındakı yağışlar da içindəki yağışlardan fərqlənir. Orada yağış tutan adam elə bilsin onu qaranlıq küçədə beş soyğunçu yaxalayıb. Heç bir ümid yoxdur, amana güman yoxdur, insanda quru bir ərazi saxlamır, çantasının içindəki dəri pulqabının bir açıq yerini tapır, palına-puluna, daxili orqanlarına qədər isladır.
Londonda çətirlər sınanda içinə doğru sınır, çətir solmuş göbələk kimi sallanır. Axı yağış öz gücünə, yağa-yağa xarab edir çətiri. Bakıda isə çətirlər tərsinə, içindən bayırına doğru qatlanıb sınır. Yağış küləyin gücünə sındırır onları, ona görə.
London yağışından sonra göyərçinlər çox gülməli görsənir. Bakıda sərçələr o cür pırpızlanır.
Londonda sakit yağış yağanda görürsən göllərin ətrafında bir dəstə adam dayanıb ördəklərin yağışda islanmaması haqda fərziyyəni yoxlayır.
Yağışdan sonra yerdə qalan adda-budda gölməçələrdə uşaqlar atlanırlar (“jump in muddy puddles”).
Bakıda uşaqlar bu qədər azad deyillər, ancaq onların da öz yağış əyləncəsi var. Pəncərəyə düşüb üzüaşağı axan yağış damcılarından hansının aşağı daha tez çatacağını yarışdırırlar.
London yağışının öz geyimi, modabazları, çeşid-çeşid yağış geyimləri var. İlin hər fəslində hər qapının küncündə bir cüt yağış uzunboğazı ziyansız ev pişiyi kimi mürgüləyir.
Bakıda yüzillərdir yağış yağır, hər yağışda insanlar hazırlıqsız yaxalanırlar, təəccüblənirlər. Yağış mövsümü sobaların ətrafına yaş ayaqqabılar düzülür, saç fenləri yaş corabları qurudur, paltaryuyan maşınların drayerləri fır-fır fırlanır.
London yağışı haqda şayiələr dolaşır. Guya dünyanın ən yağışlı şəhəridir London. Öz alimləri deyirlər, əslində belə deyil, miqdarca ora da başqa Avropa şəhərləri qədər yağıntı olur.
London yağışı təbiətdə başqa cür dövr edir, Bakı yağışı başqa cür. O yağış yerə yağır, ordan yolların kənarlarındakı kanalizasiya axarlarına, ordan okeana, okeandansa buxarlanır, yenidən yağış olmağa. Bakı yağışı yağandan sonra yerdə qalır, yerdən birbaşa səmaya buxarlanır.
Xədicə İsmayıl deyir, barmaqlıqlı pəncərələrdən yağış görəndə həbsdə olduğumuzu unuduruq, elə bilirik, yağış yağır deyə özümüz girmişik içəri.
Londonda yağış xırda uzunsov şüşə kimi damcılarla yağır, Bakıda yumru, yastı damcılarla. Onların yağışları özləri kimi arıq uzundur, bizim ">