Görünürəm, deməli yoxam

“Alatoran Yayınları”nda Serbiyalı şair Nenad Şaponyanın “Görünürəm, deməli yoxam” adlı şeirlər kitabı işıq üzü görüb. N.Şaponiyanın şeir anlayışı bizdə olduğundan fərqlidir. Şeirlər ingiliscədən Zaur Səttarlının tərcüməsində öz orijinallığını nə qədər qoruyub, bunu demək çətindir. Lakin, bütün hallarda, Nenadın şeirlərini oxuyarkən qeyri-adi bir ovqatın sehrinə düşməmək olmur. Nenadın özünün kəşf etdiyi öz şeir anlayışı, öz fəlsəfəsi var. Onu daha yaxşı anlamaqdan ötrü kitaba yazdığı ön sözü oxumaq maraqlı olardı:

“Həyat üçün çox təhlükəli olsa da, poeziya hələ də bizi cəlb edir. Şeriyyətə dalanda biz əmin ola bilmirik, amma indi bilirik ki, bir gün onu tərk edib gedəcəyik.Və buna görə də, oxumaq yazmaqdan daha asandır. Yazmaq qeyri-müəyyənlik deməkdir.Tamamən. Poeziyada bu yalnız belədir. Bizim olmadığımız sirli bir məkan. Və əslində eyni zamanda bizim var olduğumuz məkan.

Bu kitab üçün mənim məsafəyə ehtiyacım vardı. Mən həm dilimdən, həm də  yaşadığım yerdən uzaqlaşmaq ehtiyacı duyurdum. Laməkan olmaq bir şeyi başa düşə bilmək üçün kifayətdir. Mən həqiqətən də inanıram ki, kitablar özləri özlərini yazırlar, sənin etməli olduğun təkcə onun əks-sədasını tutmaqdır. Barmaqlarımız qələmi tutduğu kimi kitabın içindəki mətn də bizi tutur. Bu kitabı mən sadəcə məsafədən, evdən uzaqda, doğma Serb dilinin səslərindən uzaqda yaza bildim. Əsasən müxtəlif təyyarələrdə,yerdən minlərlə kilometr yuxarıda.Tamamilə buludların üstündə. Bu cümlələr Qöteburq, Paris, Münxen, San Paulu, Buenos Aires, Yerusəlim və kim bilir başqa haralarda yarandı. Faktiki olaraq, mən həmişə burada deyildim. Baxmayaraq ki, buranın hara olduğu yetərincə müəyyən deyil. Mən yaxınlığı hiss etmək, kim olduğumu ciyərlərimə çəkmək üçün məsafəyə ehtiyac duyurdum.

     Şimalın rəngləri məni həyəcanlandırır,cənubun anesteziya edilmiş gərginliyi ilə eyni dərəcədə, Şərqin mistikası kimi və Qərbin aqressiv, aşkar hiper –materializmi kimi. Görünən dünya görünməz dünya ilə, az qala hər yerdə, eyniləşib. Hələ də şərlə qarşılaşanda xeyrin məğlub olması bu sözləri xüsusi başa düşməyimin  əsas səbəbidir. Ümid edirəm ki, siz oxucular da  bunu öz şəxsi həyatınızda hiss edəcəksiniz. Diqqət, bura bir minalanmış ərazidir.

Şairlik təhlükəlidir, çünki yaşanır. Və heç də hər hansı bir yolu yoxdur-təhlükəsizlik illüziyası içində-və az qala həmişə sınırdadır. Idrakın sınırında, varoluşun sınırında, başqa bir nəsnənin sınırında və öz sınırında. Bu başqa şeyin nə olduğunu bilmədən, kim olduğunun fərqinə var.

Əvvəl deyilənləri imitasiya etmək asandır. Elə şeylər de ki, söyləmək mümkün deyil. Elə şeylər et ki, etmək imkansızdır-şeytanın yanında dura bilərsən, təki şeytan sənin içində olmasın! Şeytan səni öz təsirinə salmamış, ona qalib gəl.”

• 1
• 2
• 3
• 4
• 5