Ədalətsizliklə üzləşən dahi İsland yazarının

məşhur əsəri Alatoran Yayınlarında

Alatoran yayınları son illərdə bir-birinin ardınca Skandinav ədəbiyyatının incilərini Azərbaycan dilində nəşr etməklə oxucularının könlünü oxşamaqda davam edir. İngmar Berqman, Knut Hamsun, Selma Laqerloff kimi ünlü isimlərin ardınca nəşriyyat dahi İsland yazarı bir neçə dəfə Nobel mükafatına namizəd göstərilsə də son anda ədalətsizliklə üzləşərək mükafatı ala bilməyən Qunnar Qunnarsonun “ 7 günün zülməti” əsərini tərcümə edərək nəşr etmişdir.

İsland yazarlardan az bir qismi ölkə hüdudlarından xaricdə nəşr edilmişdir və onların içində ilk sırada Qunnar Qunnarson gəlməkdədir.

Tam 5 dəfə- 1918, 1921, 1922, 1955, 1960, 1961- Nobel mükafatına namizəd verilsə də heç zaman bu mükafatı qazana bilməmişdir. Xüsusən 1955-ci ildə bir çox nominasiyalarda namizədliyi irəli sürülməsinə baxmayaraq mükafatı qazana bilməməsi ədəbi çevrələrdə Nobel mükafatının ədəbiyyat üzrə təltifetmə tarixində ən böyük ədalətsizlik kimi qiymətləndirilmişdir. ( İslandiyanın Nobel mükafatı qazanmış yeganə yazarı Haldor Laksnesdir)

Qunnar Qunnarson Haldor Laksneslə bərabər İslandiyanın iki ən böyük və əsərləri dünya dillərinə tərcümə edilmiş yazarıdır. Qunnarson (18 may 1889 - 21 noyabr 1975) 20-ci əsrin əksər İsland yazarları kimi geniş oxucu kütləsinə əlçatan olmaq üçün danimarka dilində yazıb yaratmışdır. Fəqət, danimarka dilində yazıb-yaratmasına baxmayaraq əsərlərində İslandiyadan gəldiyini, bu ölkəyə, onun təbiətinə vurğun olduğunu hər fürsətdə bildirmişdir. Müxtəlif dillərə tərcümə edilən əsərləri xüsusən Almaniyada böyük məşhurluq və oxucu kütləsi qazamışdır.

“Yeddi günün zülməti” ədibin Alatoran nəşriyyatında “ Qara Qayalardan” sonra işıq üzü görən ikinci kitabıdır.

1918-ci il...Reykyavik. İspan qripi İslandiyaya da gəlib çıxıb və ölkə əhalisi sürətlə qırılır. Bu azmış kimi Katla vulkanının (Reykyavik yaxınlığında əsas vulkan) da püskürməsi  şəhəri sözün əsl mənasında zülmətə qərq edib. Bu uzaq, kiçik ada dövlətdə həyat və ölüm amansız mübarizədədir. 90 yaşı olan bu ölməz əsər Karona virus pandemiyasının cövlan etdiyi vaxtlarda bugünümüzlə necə də həmahəng səslənir.

Qunnar Qunnarsonun “ 7 günün zülməti” əsərində adi insanların ruhunda və canında təbiətin çaxnaşmaları, şıltaqlıqları, vicdanını susdurmuş insanlarla fədakar İslandların mübarizəsi usta bir qələmlə təsvir edilmişdir.

“7 günün zülməti” çöküş əhval ruhiyyəsini ehtiva edən əsərdir və pandemiya şəraitində ölən dünyaların təzahürlərini verir. Zəif, tez təslim olan, eyni zamanda özünü təmkinlə aparan, dəyərini qoruyan insanların mənəvi-psixoloji çalarlarını ustalıqla verən Qunnarson Nordik ədəbiyyatında insan obrazını təhlilə çəkməklə bənzərsiz bir psixoloji şadevr yaratmışdır.

Dünya ədəbi tənqidçiləri əsəri “Nordik şah əsəri” adlandır. Əsər dünyanın müxtəlif dillərinə tərcümə edilib və klassik əsərlər içərisində öz laiqli yerini tutmuşdur.

• 1
• 2
• 3
• 4
• 5