Kino bizə nə deyir Umberto D

Vittorio De Sikanın 1952-ci ildə lentə aldığı Umberto D filmi Neorealizm cərəyanın son filmi sayılır. Rejissor bu filmi öz atasına həsr etmişdir. Film əvvələr nazirlikdə işləyib daha sonra pansiontlağında ağır şərtlər altında yaşayan Umberto D nin (Karlo Battisi) həyat hekayəsi haqqında bəhs edir. Təbii ki, ictimai quruluşdakı proplemləri göstərməklə. Bildiyimiz kimi neorealizm ikinci dünya müharibəsindən sonra Avropa həyatındakı sosial proplemlərə işıq tutan filmlərin meydana çıxmasına şərait yaratmışdı. Faşizmin etdiyi cinayətlərə də bu filmlərdə pafoslu etiraz sezilir. Lakin ,,Umberto D,, filimində bu yoxdur. Çün ki, müharibədən yeddi il keçməsi müharibə istiqamətini bir qədər arxa plana çəkmişdir.

Film təqaüdçülərin etiraz aksiyasının epizodu ilə başlayır. Umberto D də burada iştirak edir. Bundan sonra pansionnata gələn bu yaşlı insanın gərgin gün rejimini izləməyə başlayırıq. Pansionatın sahibəsi Umberto D nin ona olan on beş min livr borucunu istəyir.  Gərgin xəstə olan bu yaşlı insanın əsas həmdəmi həmişə yanında olan Flayk adlı iti olur. O sahibinin istəyini duyur. Qeyd etmək yerinə düşər ki film boyu Umberto D nin iti ilə münasibəti artan dramatik xətlə göstərilmişdir. Kinonun təsvir imkanlarından bu epizodlarda geniş istifadə olunmuşdur.                                                                                             

Pansionatda gərgin durumda olan şəxslərdən biri də hamilə olduğunu sahibədən gizlədən gənc qulluqçu qadındır. Burada öz proplemini yalnız Umberto D-yə deyə bilir. Ümumiyyətlə filmdə Umberto D Flayk və qulluqçu qadın bir bütövlük təşkil edirlər. Bunun səbəbi onların qarşısında cəmiyyətlə bağlıdır. Qulluqçunun bətnindəki körpəsinin öldürmək istəməsi onun iztirablarının ifadəsi kimi gösrsənir. Lakin o bundan imtina edir.                                                                   

 Umberto D-nin soyuqlaması onu pansiontdan ayrılıb monastrın xəstəxanasına gəlməsinə səbəb olur. O burada bir həftəliyə qalmaq üçün rahibədən icazə kağızı alması onun həyatda ölüm-qalım mübarizəsini aparmasını ifadə edir. Monastrdan çıxandan sonra iti Falykı itirir. Axtarışları onu itləri yandıraraq tələf edildiyi məkana gətirir O Flaykı xilas edə bilir.                                                                                                               

Borucunu ödəyə bilməməsi onu şəhərin küçələrinə doğru aparır. Onun burada köhnə tanışları ilə qarşılaşır lakin onalar Umberto D yə soyuqanlı yanaşırlar Buradakı şəhər epizodları burada da sosial proplemləri qabardır. O dilənmək fikrinə düşür. Lakin qüruru buna imkan vermir.                                                                                                                           

Nəhayət Umberto D özünü öldürmək istəyir. Bunun üçün qatarın altına özünü atmaq istəyir. HAŞİYƏ Tolstoyun ,,Anna Karenina,, romanında baş qəhrəman özünü bu cür öldürür O yeni formalaşan kapitalsit toplumun qarşısında təslim olur. Lakin Umberto D bu təslimiyyətə doğru getmir Bunun səbəbi ,,Anna Karenina,, dan sonra iki dünya müharibəsinin olması ola bilər Tökülən qanlar insanları möhkəmləndirmişdi. Umberto D bunun təcəssümü ola bilər. Parkda iti Flaykı bir balaca qıza vermək istəməsi uğursuzluqla nəticələnir. Qızın ailəsi buna razı olmur. Umberto D iti ilə birgə intihar etmək qərarına gəlir. Bu zaman iti ona üsyan edir. Qatarın gəlişi səhnəsində itinin onun qucağından düşməsi və qatarın uğultusu fonunda Umberto D nin başını tutması onun katarsizi kimi görsənir. İti Flaykın ondan küsməsi isə heyvanlarından güclü hissiyatının olmasını göstərir. Umberto D ağacdakı qozanı ona atmaqla Flaykla barşır. Bu barışıq insanın əzablarla qalib gəlməsini göstərir. QEYD Umberto D filmi məhşur İsveş rejissoru İnqmar Berqmanın kult filmi olmuşdur. 

• 1
• 2
• 3
• 4
• 5