Xalamgilin qonaq otağında oturmuşuq, Madonna fincanlarda çay içirik. Anamla xalam gündəlik iş və qayğılarından danışırlar. Arada mən tərəfə çevrilib dediklərini təsdiqləməyimi, onlara qatılmağımı gözləyirlər. Səmimi maraq göstərib söhbətə qoşula bilmirəm. Fincanın üstündəki şəklə var diqqətimlə baxaraq kənardan məşğul və düşüncəli görünməyə çalışsam da, beynimdə fikir boşluğundan savayı heç nə yoxdur. Fincanın üstündə təbiət qoynunda üç qadın rəsm edilib. Əyinlərində mavi, çəhrayı və sarı rənglərdə əlvan yay paltarları var. Mavi və çəhrayı paltarlı iki qadın aralarında oturan sarı paltarlı qadının başı üstündə dayanıb nəsə danışırlar. Sarı paltarlı Madonna sanki oturduğu yerə qısılıb, arzuolunmaz həmsöhbətlərdən qurtulmaq istəyir.

Xalam iş axtarışımla maraqlanır, gözlərimi fincandan ayırıb könülsüz cavab verirəm:

– Yox, hələ tapmamışam. Bir neçə yerə müraciət etmişəm. Gözləyirəm.

Nəyi gözlədiyimi belə bilmədiyim günlərdə həmin şeyə çatsam, hər halda bunun fərqinə varmaram. Əslində iş məsələsini düşündükləri kimi özümə dərd etmirəm, hətta heç nəyi dərd etmirəm və bu laqeydliyimin xeyrə əlamət olmadığını da bilirəm. İçimə ruh üfürülməmiş kimi heç bir hissə qadir deyiləm.

– Gərək orada qalıb işləyərdin. Camaat xaricə getməyin yolunu axtarır, sən isə… – xalam davam edir. Yenə sevimli mövzuları açılır. Dəfələrlə müxtəlif ağızlardan eşitdiyim bu cümləyə artıq etiraz etməyə də ərinirəm. Mətbəxə keçib mövzunun dəyişməsini gözləyirəm. Qayıtdığımda ikisini ağlar vəziyyətdə görürəm. Ölümündən dörd il sonra hələ də xalaqızlarını yada salıb ağlamağı bacarmalarına təəccüblənirəm. Axırıncı dəfə nə vaxt və hansı səbəbdən ağladığımı xatırlamağa çalışıram. Sanki bədənimdən su çəkilib, tamam qurumuşam.

– Xala yuxuma girmişdi. Üzümə baxmırdı. Elə bil, qızı öləndə yanında olmadığım üçün məndən inciyib. Qayıdandan bəri qəbir üstünə də getməmişəm, – deyir anam.

– Guya biz burada ola-ola nə etdik ki? Müalicəni də kəsdi. Nə qədər dedik, qulaq asmadı, – xalam əlavə edir. Ölüm xəbəri gələn günü xatırlayıram. Bu çoxdan gözlənilən, gizlincə arzulanan bir xəbərdir. Öldüyündə ağlamıram, hətta bir az sevinirəm. “Tanrının taleyini yazmağı unutduğu qadın öldü”, – deyə düşünürəm, “nəhayət qurtuldu”. “Yad”ın son səhifələrini oxumaqdayam. Sanki kitab onun dili ilə danışır. Buna kimi heç bir kitabı doğru zamanında oxumamışdım.

“Deməli, öləcəyəm. Şübhəsiz, başqalarından bir qədər tez. Hamı bilir ki, həyat yaşamağa dəyməyən bir şeydir. Əslində çox gözəl başa düşürdüm ki, otuz yaşında ölməklə yetmiş yaşında ölmək arasında elə böyük fərq yoxdur. Çünki hər iki halda başqa kişilər və qadınlar yaşayacaq, bu minillərlə belə davam edəcək. Mən isə öləcəyəm – məhz mən, indi ya da iyirmi il sonra.”

Görəsən, ölərkən o da həyatın puç olduğunu düşünmüşdü, yoxsa iyirmi il daha yaşamaq istəmişdi? Sağlığında Kamyunu tanımışdı, “Yad”ı oxumuşdu? Bir kitabın son səhifələrində xatırlanacağını heç ağlına gətirmişdi? Onu bu suallara cavab tapacaq qədər yaxşı tanımırdım; arzularına, qorxularına bələd deyildim. Ad günlərində, bayramlarda, bağda, evimizdə – həmişə buralarda idi və mən heç vaxt onu tanımağa, sevməyə çalışmamışdım. Xatırladığım ən sağlam halı ilə gözlərim önündə canlanır. Gülümsəyirik. Gəlişini heç yadırğamır, ona öldüyünü bildirmirik. Yanımızda əyləşir. Çay söhbəti sanki o, heç vaxt getməmiş kimi qaldığı yerdən davam edir. Bu gedişlə üçünün birləşib məni yenidən müzakirə mövzusuna çevirəcəklərini hiss edirəm. Fincandakı rəsmə ötəri baxıram; əvvəlki kimidir. Bəlkə qadınlar bir az tərpənib, yerlərini dəyişib, boyunlarını əyiblər, hətta sarı paltarlı qadın həmsöhbətləri ilə ünsiyyətdən zövq almağa başlayıb, artıq gülümsəyir, amma rəsmdə elə həmin üç qadındır və dördüncü adama yer yoxdur. Deyəsən, fikrimi oxuyur; ikimiz də eyni anda ayağa qalxırıq.

– Gedim mən, – deyir, – yaşamağa davam edim. Səhər durum, işə gedim. İşdə elə çox yorulum ki, hər şeyi unudum, bircə evin yolunu xatırlayım. Bütün ömür belə keçsin – yorğunluqla, çox düşünmədən.

– Düzdür, – deyirəm, – düşünmək sağlamlığa ziyandır. Adamı xərçəng edir, bilirsən.

– Xərçəng… – deyə doluxsunur.

Anamgil ona ölümü xatırlatdığıma görə mənə acıqla baxırlar.

– Yatmaq istəyirəm, – deyir. Artıq bizə ən xəstə halı ilə görünür. Bədəni zərrələrə bölünüb havada sovurulur. Xalam gözlərini onun dayandığı yerdə yaranan boşluğa zilləyib:

– Elə bil heç vaxt olmayıb, – deyir. Bir neçə dəqiqəlik səssizlikdən sonra çaydan bir qurtum içib heç kim ölməmiş kimi söhbətə davam edirlər.

– Onu torpağa qoyub gəldik, bu nə soyuqqanlılıqdır?! Bir-birimizin ölümünə şahid olacağıq. Sıra ilə öləcəyik! – deyə etiraz edirəm.

– Şairlər yalançıdır, yazıçılar qorxaqdır. Bunu hamımız bilirik, – anam deyir.

Özünün də varlığını unutduğu bir insanı dirildib yaşadığına inandırır, sonra öldürürmüş kimi vicdan əzabı çəkirəm. Xasiyyətcə Tanrı olmağa uyğun deyiləm. Bir yalan uydurmaq və yalan olduğunu unudana kimi buna inanmaq lazımdır. Mən də ömrünə həyat, yanına yoldaş, qucağına uşaq yazıram. İnanıram ki, uzaqlarda bir yerdə vərdiş etdiyi qaydada yaşamağa davam edir. Ertələyə bildiyim qədər uzaq bir tarixdə onu axtarıb hal-əhval tutacağam. Əsas odur ki, ikimiz də yaxşıyıq.

Çaylar təzələnir. Dirilərdən və onların keşməkeşli həyatından danışmağa davam edirik. Heç kim ölməmiş, heç vaxt getməmiş kimi yanaşı oturmuşuq. Fincana baxıram. Sarı paltarlı Madonna rəsmdən qeyb olub.

• 1
• 2
• 3
• 4
• 5