İntellektlə silahlanmış xurafatçı Həmid Herisçi Ədəbi mühit
İntellektlə silahlanmış xürafatçı Həmid Herisçi
Hadi Qaraçay
Öncədən bu gün saat 14:15-də doktora vaxtım olduğunu unutmayacağımı öz özümə söz verib televizoru açıram. İraqda və Suriyada türkmənləri biçən İŞİD-lıların əllərində tutduqları başlar reportajçını irəli çəkdiyikcə böyüyür, böyüyür, böyüyür və televizorun şüşəsindən çıxıb otağı, evi, şəhəri tutur, nəfəs ala bilmirəm, bu boğul ha boğulda barmağım nec olursa bir düymənin üstünə toxunur və kanal dəyişilir.
FRP norveçdə sağçı bir partiyadır onun bölmə rəhbərlərindən biri yekə əmcəkli bir qadın tribunadadır. "Gəlmələrin əyin-başıda çox pis qoxu var, onlar qoxuyurlar, onlar öz uşaqlarını döyürlər" - deyir... Beynimdə nə isə fırlanır, öz başına dolanır elə bil beynimin ürəyi bulanır, qaytarmaq istəyirəm ancaq qaytara bilmirəm. Həkim başımın üstünə gəlir, Rafiq gözlərimin içinə baxıb gülür, sən əsəblşmə, onsuz da bunlar öz cığallıqlarını səndən məndən yaxşı bilirlər. İllər öncə Rafiq Tağının səs küy salmış "Avropa və biz" məqaləsini anıram: "Avropa dəyərləri əslində bütün bəşəriyyətin uğurudur və heç də avropalıların təkəbbürünə səbəb olmamalıdır. Hərçənd əfsus, bu təkəbbür vaxt-bivaxt özünü göstərir, hətta cisimləşərək faşizm timsalında, ya militarizələşmiş aqressiv millət tərzində ortaya çıxır. Əlbəttə, faşizm Avropanın bağışlanmaz səhvi idi".
Hə, elə bil qusdum, elə bil bir az dincəldi içim. İndi bu bulandırdığınız ürəyin qusuntusuna dözün. Siz bunu haqq edirsiniz deyə bütün avropalılara söylənirəm. Bu çayı mənə kim verdi? Elə bil Rafiqin xanımıydı. Çayı içirəm və Rafiqi boşuna sevmədiyimi öz içimdə qımışaraq düşünürəm. Reportajçının dediyinə görə bu burnu yelli dananın parti yoldaşlarının içində onunla səsləşməyən, razılaşmayanlar da var..." Hüüüm, eləmi? Dodaqlarımı büzərək reportajçıya da burnu yelli danaya da söylənirəm. Sonra da "İstəyirdinsə dizini qatlayıb öz ölkəndə oturub orada da gəbərəydin, buralarda sənin nə işin vardı!" özüm özümə mırtlanıram. İpadimdən bir vızıltı keçir, bu vızıltı feysbukdan kimsə mesaj atmış ya da kimsə öz şərhində mənim adımı çəkmişdir deməkdir. Ipadin şifrəsini yığıb feysbuka girirəm. Bir gülməcə işarətinin yanında biri mənə "MƏLUN" deyə yazıb və bir yazının linkini verib. Linki açıram, Həmid Heriçinin iranlı bir sayta verdiyi musahibədir və musahibənin içindəki dartışmalarda Herisçinin Rafiq Tağıya "Məlun" deyə söydüyüdür. Yenə də Rafiq Tağı. Yenə də dini söyüş. Bir an reportajçının qabağa çəkərək böyütdüyü başların içində Rafiqin başını da gördüyümü kəsin olaraq anlayıram. Reportajı google də axtarıram başları qabağa çəkərək böyüdən reportajçını bir başın üstündə dayandırıram. Dur! Dur, dayan bir az deyirəm. Özüdür, bu bizim Rafiqdir. Bu bizim Rafiqin başıdır vəhabilərin əlində qanı süzür. Başı tutan barmaqları izləyirəm, əlini, biləyini, qol saatını görürəm, qolunu xanalı köynəyiylə izləyib yuxarı qalxıram, üzünə yaxınlaşıram, saqqalının altındakı dərini görmək istəsəm də olası deyil, gözlərinə çəkirəm morsu və gözlərində bir Həmid Herisçini seçirəm. Ancaq bura nə Suriyadır, nə İraqdır, bura Azərbaycan Respublikasıdır və Həmid Herisçi saqqal buraxmış bir İŞİD-lıdır. Həmid burada Bakıdaykən səsi iranlı bir saytdan "M Ə L U U U U U N"! deyə bağıraraq gəlir. İŞİD-lılar kiminsə başıyla futbol oynayırlar.
Rafiq əlini mənim kürəyimə qoyur ehmalca, sən bir az dincəl, yorğunsan. Ürək qalxman da keçər, heç belə nigaran qalma. Saat 12-yə yaxınlaşır. Həkim yanına gedəcəyəm bu gün, 14:30-da vaxtım var. Unutmayımhaaa deyə öz özümə uyarı verirəm. Herisçinin M Ə L U U U U N !! söyüşü məni Bakının bir gecəsinin böyründə bıçıqlayır. Rafiq Tağı yerə yıxılır. Rafiq Tağı xəstəxanadadır, Rafiq Tağı ölür. Ancaq Herisçinin İŞİD paltarında Məlun deyə bağıraraq gəlişini televizorlar göstərir. Onun əlindəki baş qanı süzülə-süzülə gülür, qorxmayın deyir, bunlar çoxdan ölüblər, bunları mən iran və qloballaşmada güllələmişəm. Bu başımı əlində tutana baxın onun ağzını o məşhur polimikada yumuşam, bütün bağırmaları da ondandır. Googledə yenidən axtarıram " İran və qloballaşma qaçılmazlığı" yazını daha öncə də oxumuşam yenidən otururam. İŞİD-lılar burda gülmürlər, İŞİD-lılar burda tumançaqdırlar. İŞİD-lılar üçün zamanın burda durduğunu aydınca görürəm. Zamanmı dedim mən? Saat neçədir ay arvad? Özünü incitmə, yenə də vaxtı qaçırıbsan. Telefon aç yeni vaxt al istərsən. Xanım, qocalmısan, hər şeyi unudursan, boynuna al deyə bir bicliklə üzümə gülür... Göndərilmiş linkə qayıdıram, o yazının altında bir şərh də mən yazıram. Herisçi məni feysbukda blok edir. Bütün şərhləri mənim üçün oradan qaldırılır. Ancaq mən ondan bir az daha bicəm. O sözü gedən şərhin copy etmişəm. Bir status kimi paylaşıram. Sonra Ilqar Tağıya mesaj göndərirəm. Axı bu nə gündür belə deyə soruşuram. Necə olur Azərbaycan Respubliksasında biri durub modernlik də deyil, postmodernizm iddiasında olur, yeri-göyü ilk tanıyan və tanıtdıran olduğunu deyir, şərqin-qərbin, ağın qaranın qovuşağını tapdığından danışır sonra da günümüzün ən böyük ziyalısının ölüsünə Məlun deyə söyür və kimsənin səsi çıxmır. Din adından desən ölünün ardınca danışma qəbih(pis) sayılır, xalq adından desən ölünün ardınca danışmazlar (hələ söymək söyənin özünə qalsın) qanun adından desən Rafiq Tağı öldürüldüyü zaman heç bir məhkumluğu olmayan həqiqi şəxs olub. İndi sən molla qırığı gəlib bizim ədəbi ictimaiyətimizin, sosial fəzamızın tanınmış ziyalısına necə Məlun deyə söyə bilərsən? İndi sən özünü ziyalı bilən, sosyal şəbəkələrdə ağzı dolu mədəniyətdən danışan vətəndaşım bu çirkin hərəkətə necə susarsan? Mən üzümü bütün mediamıza və sosial şəbəkələrdə dil, ədəbiyat, mədəniyət sahələrində yazanlara, çalışanlara tuturam: Həmid Herisçinin hərəkətini tənqid edə bilməyən bir mentalitetdə nəsə çatmır. O nəsənin dəqiq adını demək istəsəm “Cəsarət” sözünü deyə bilərəm. Cəsarət ancaq bu "nəsə"nin bütün yönlərini açanmır, cəsarətin olmamasıyla birlikdə passivliyin var olması da var. Herisçiyə cavab gəlməməsi ziyalılıqdan olan anlayışımızda da çatışmazlıqlar olduğunu sərgiləyir. Kimdir bu ziyalı? Rafiq Tağı mənim tanıdığım tipik ziyalıdır. Günümüzdə mənim üçün ziyalılığın ilk şərti dövlətin siyasi nizami ittilaati orqanına bağlı olmamaqdır. Ziyalı olmaq üçün birinin güc ya quzeyli demişkən iqtidar yanında olmaması olmasa olmaz bir şərt bir şərtdir. Rafiq Tağı bütün ömrüncə özünü iqtidardan qorumuş bir şəxsiyətdir. İndi bu ana şərt, alt şərtləri dartışmaq olar. Toplumda ciddi polemikaya girə bilən bir şəxsiyəti olmalıdır ziyalının. Rafiq Tağı bir çox yazılarıyla ən ciddi polimikalara girmiş adamdır. Dini iqtidarı sorğu suala çəkmə qabiliyəti olmalıdır ziyalının. Topluma yeridilməsi düşünülən yalanlara, uydurmalara qarşı durma qabiliyyəti olmalıdır ziyalının. Necə olur Herisçi kimi birisi gəlib Azərbaycan və azərbaycanlı mentalitetini iranlılığa qarşı təhqir edir və bizim "Ziyalı"larımız bunu görmədik, eşitmədik deyə susur? Sual: Bizdə ziyalı qıtlığımı var?