Eynar Mahmudovun bu yazısı saytların birində ixtisarla yayınlanıb. Tam mətni təqdim edirik.

Ateistlə İlahiyyatçı

Mən bu yazını yazmaya da bilərdim, yazmaq da istəmirdim. Məni tanıyanlar bilir ki, heç vaxt belə uzun-uzadı yazılar yazan adam deyiləm. Qısa və konkretlik mənim təbiətimdir. “Lakoniklik” mənə aid ən böyük xüsusiyyətdir. Uzun sözün qısası, mən “Spartalıyam“  

Niyazi müəllimə hər zaman böyük hörmətim olub, zarafat deyil, onu Azərbaycanda yazıb yaradan iki fəal filosofdan biri sayıram. (o biri Ağalar müəllimdir) Heç bir vaxt da, Niyazi müəllimə nəsə cavab vermək, onunla polemikaya girmək və s bunu kimi arzum, istəyim olmayıb. Belə deyək, həddimi hər zaman bilmişəm, amma Niyazi müəllimin axırıncı yazısı (http://1937.az/yeni/view/3106) mənə bu yazını yazmağa vadar etdi, əvvəla ona görə ki, Niyazi müəllim facebookdan tanıdığım xanım dostuma və biz ateistlərə qarşı ən yumşaq dillə desək “ədəbsizlik” edib. Ona qarşı «intellektual barbar» sözünü işlədib və “mən çox oxumuşam” “çox şeyi başa düşmüşəm amma islamçıyam” fikiri insanlarda yanlış anlaşılmalara yol verə bilər. Buna yazıda zamanı gəldikdə toxunacam. İndi isə yazının müəyyən (daha doğrusu cavab vermək istədiyim ) hissələrini bura kopyalayıb qarşısında öz cavabımı yazacam. Başladıq !

- Niyazi müəllim yazır ki, “Sovet dönəmində belə qızlara rast gəlmək olardı, komsomol və partiya karyerası etmək üçün ateizmdən vasitə kimi istifadə edirdilər.”

- Niyazi müəllim, dindən çox istifadə olunur yoxsa ateizmdən ? Siz heç görmüsünüz ki, “Filankəs çox dürüst, tərbiyəli oğlandı, həm də Ateistdir” desinlər ? Amma mən “Filankəs çox dürüst, tərbiyəli oğlandı, həm də namaz qılandır” söhbətini çox eşitmişəm və əminəm ki, hamımız da, həyatımızda ən az bir dəfə eşitmişik. İndi insafən hansından daha çox istifadə olunub və olunur ? 

- Niyazi müəllim yazır ki, “Ancaq indiki dövrdə bu ateizm mənə qəribə gəldi, çünki statistikaya görə ateistlər qadınlar arasında kişilərə baxanda xeyli az olur. Qadınlar inanca daha duyğun, həssasdırlar, ona görə də bu qız məni təəccübləndirməyə bilməzdi.”

- Etiraf edim ki, bu hissəni ən az üç dəfə oxudum, mənə qəribə gəldi ki, “Necə yəni, qadın ateist ola bilməz ?“ Ateist olmaq o qədər çətindir ki, bir qadın ateist ola bilməsin ? Ateist olmaq üçün nə lazımdır ? Bir az din və dünya haqqında düşünüb, “həqiqətən də dinlərin puç və əfsanə olduğu qənaətinə gəlmək”. Bu qədər sadə. Qadınlar düşünə bilmir məgər !?“
Sonra mən dərk elədim və öz-özümə dedim ki, “Ay qardaş, islam deyil mi qadınları ikinci dərəcəli məxluq gözündə görüb, məhkəmədə bir kişiyə qarşılıq iki qadın istəyən ?” 
(2. əl-Bəqərə, "İnək" surəsi. 282. ..... Aranızdakı kişilərdən iki nəfəri şahid tutun. Əgər iki kişi olmazsa, razı olduğunuz şahidlərdən bir kişi və iki qadını (şahid tutun) ki, (qadınlardan) biri unutduqda, o birisi onun yadına salsın..... ) 
Belə, Niyazi müəllim, İslam “aləmində” və ya dünyagörüşündə qadın ikinci dərəcəli məxluq olaraq “düşüncədən məhrum ola bilər” amma bizim “aləmdə” qadın da, kişilər kimi ateist də ola bilər, hələ belə çox gözəl düşüncə adamı da.

- Niyazi müəllim yazır ki, “O qız - heç özündən soruşmadan ki, necə ola bilər, mənim oxumadığım kitabları oxumuş, mənim anlamağım üçün hələ nə qədər çalışmağım gərəkən nəsnələri anlamış bu adam din, konkret İslam tərəfindədir - mənə gülür.” 

- Bu hissədə iki cavab yazmaq istəyirəm, 

1) Birincisi “mən çox oxumuşam” . Facebookda ateistlər arasında məhşur olan bir deyim dolaşır, bilmirəm rastlaşmısınız ya yox. Bu deyimi məhşur alim, fizik, ixtiraçı, maşın və elektrik mühəndisi Nikola Teslaya aid edirlər. Düzü mən, Nikola “müəllimin” belə söz deyib, demədiyini bilmirəm, amma onu bilirəm ki, kim deyibsə əla deyib. Deyim belədir: 
"Müqəddəs" kitabları oxuyub anlamayanlar teist, anlayanlar isə ateist olur.”
Xeyr, mən heç də sizin intellektual səviyyənizi və ya anlama bacarığınızı şübhə altına almaq istəmirəm, heç buna həddimin çatdığını da düşünmürəm, amma müəyyən düşüncə bacarığına malik olub, Qurani-Kərimi dini və möcüzəvi kitab kimi deyil də, sadəcə anlamaq üçün oxuyan hər bir insan məni başa düşdü. 
- 2) İkincisi “Mənə gülür.” Bu hissəyə də bir deyimlə cavab vermək istəyirəm. 

- "İnsanların onların inancına gülməməsini istəyənlər, gülünc inanclara sahib olmasınlar."

- Brad Reddekopp

Qısa və konkret, gülməməymizi istəyirsinizsə, gülünc inanca sahib olmayın !

- Niyazi müəllim yazır ki, “Aydın saydıqları bir şeydən tutub adamlara kinayə edən gənclər çağımızın yetirmələridirlər – buna «intellektual» barbarlıq deyərdim. Əslində intellektual deyillər, ancaq intellektin bəzi oyun qaydalarını mənimsədikləri üçün «avam» deyə bilmirsən, ona görə də «intellektual barbarlar» deməli olursan”

- İntellektual deyilik, Burda söhbət ateistlərin intellektual olmamasında gedirsə, Əziz Niyazi müəllim, sizə xatırlatmaq istəyərdim ki, xaricdə intellektualların əzici, həm də çox böyük əzici kütləsi Ateistlərdir. Bir neçə ad da çəkə bilərəm, Noam Çomski, Riçard Doukinz və s. 
Yox əgər söhbət mənim və o xanım dostum və bizi kimi facebook gəncləri haqqında gedirsə, onda sizdən yaş amilini nəzərə almanızı xahiş edəcəm. Hələ üstünə yarıtmaz təhsil sistemini də əlavə etsək tam olacaq. Sizi ininandırıram ki, bu indi intellektual deyil deyib aşağılandığınız gənclik sizin yaşınıza çatanda sizin kimi belə yazılar yazmayacaq. 
- Yuxarıda «intellektual barbarlar» sözünüzə cavab yazacağımı desəm də, yazmayacam. Bunu oxuyucuların öhdəsinə buraxıram, onlar düzgün qiymət verərlər. 

- “Özü ateist olan Bertarn Rasseldən sizə bir olay danışım. O təəccüb edirdi ki, psixika maddə olmaya-olmaya necə bizim əzələlərimizə əmr verib yönəldir. Maddə nədir? Eni, qalınlığı, uzunluğu olan, yəni məkan biçimli nəsə. Psixi dünyamız nədir? Nəsimidən eşitdiyimiz «laməkan», yəni məkansız nəsə.”

- Niyazi müəllim, Bertarn Rassel bu sözü deyəndən sonra dünyada çox şeylər dəyişdi, insanlıq Aya uçdu, Marsa aparat göndərdi, İnsanın genetik xəritəsi çıxarıldı və s və i.a. Amma ən əsası nevrologiya və miologiya elmləri çox böyük nailiyyətlər əldə etdi. Indi XX əsrdə yaşamış Rasseldən sitat gətirib, “Bax ateistlər bunu bilmir” demək nə dərəcədə düzgündür ? Teist insanlar niyə ən yaxşı halda 100 il əvvəl yaşamış bir insanın bilmədikləri şeylərlə Ateizmə saldırırlar ki ? Aha yadıma düşdü. İslam aləmində hələ XIV əsrdi, Bura gəlib çatmaq bir az vaxt alacaq kimi görünür, amma gözləyərik. Başqa çarəmiz var ? 
Mənə bir şey də maraqlı gəldi. İndi filan ateist bir şeyin cavabını və necə olmasını bilmirsə o deməkdir ki, “Onu Allah yaradıb və Allah var ?” Niyazi müəllim, yəqin ki, özünüz də çox yaxşı bilirsiniz ki, bu içi boş və çürük arqumentdir və bunu heç bir elmi-fəlsəfi debatlarda istifadə etmirlər. Bu arqumentə “Boşluqların Tanrısı” (ing. God of the gaps) deyirlər. İndi hələ cavabını bilmədiyimiz (və sizin bunu Tanrıya bağladığınız) bir sualın cavabını tapanda Tanrı hara gedəcək? İcazə verin mən deyim: “Növbəti cavabını bilmədiyimiz sualın arxasına” 
- ”qarşı arqument kimi ilahiyyatçı deyə bilər: bəli, insan imanının kökündə qorxu dura bilər. Ancaq bu o deməkdir ki, Allah-təala insan psixolojisinə qorxunu qoyub ki, insan Onu həmin pəncərədən «görə» bilsin. Necə ki düşüncəsi, dili hələ ilkin aşamada olan uşaqlar «qorxu» pəncərəsinin sayəsində Allah ideyasını həməncə mənimsəyə bilirlər.”

- Niyazi müəllim özü də yazıb ki, “İlahiyyatçının bu cavabına ateistin başqa arqumenti var.” Əlbəttə var, mən isə bir neçə məntiqi xətanı göstərmək istəyirəm. 

- 1) Allahın varlığını sübut etmədən onun insanın içinə qorxu yerləşdirdiyini iddia etmək. 

- 2) Əgər Yaradıcı (Yaradıcı və Allah başqa anlayışlardır, məsələn bu Yaradıcı Deistik Tanrı ola bilər və s) varsa belə heç bir əsas olmadan Onun Allah olduğunu iddia etmək. 

- 3) Əgər Yaradıcı varsa belə heç bir əsas olmadan Allah ideyasını əsaslandırıb buradan islam haqqında müsbət nəticə çıxarmaq. Allahın varlığı hələ Məhəmmədi peyğəmbər, Quranı müqəddəs kitab, İslamı haqq dini etmir. ( Bu “xəta” tək bu cavaba aid olmayıb, Niyazi müəllimin axırıncı yazılarında gördüyüm xətadır.) 

- Sonda Niyazi müəllim, “bu dartışmanın sonu görünmür” yazıb, Bu sözə qoşuluram və əlavə etmək istəyərdim ki, Sizdə son zamanlar ateistlər haqqında yazıb, onları polemikaya çəkmək istəyi görürəm. Bu çox gözəl və təqdirə layiq addımdır. Belə ki, xaricdə belə debatlar və polemikalar çox baş tutsa da, Azərbaycan auditoriyasi üçün yox səviyyəsindədir. Amma sizdən bir xahişim olacaq, gəlin bunu elmi-fəlsəfi müstəviyə çəkək və arqumentlərnizi də bir az ”tündləşdirin”. Məsələn sizin qələminizdən “Ateistlərin etdiyi məntiqi xətalar” və bu kimi yazıları oxumaq istəyərdik. 

• 1
• 2
• 3
• 4
• 5