Şəhla Nihan

BERMUD ÜÇBUCAĞI

h e k a y ə

Bu hələ nəhayət deyil, sadəcə hər kəsi dərinlərə buraxmırlar.
S.Eji Lets

Hər şeyin bitdiyi yerdə hər şey başlayır.
A.Rutkeviç

Otağa açılan qapının solunda, ona sərhəd divara yaxın yerə vurulmuş Puerto-Rikonun
bölgələrindən birində leysan təsvir edilmiş mənzərə şəkli, digəri – ona bitişik divarın
ortasından asılmış və yağmurdan sonra mütləq günəşin doğacağını təlqin edən isti
Mayami peyzajı idi. Yağış rəsmindən ətrafa soyuq, tənhalıq, bürudət yayılırdısa,
Mayami günəşindən yaşamaq eşqi, sevmək, uçmaq, yaratmaq istəyi doğurdu.
... dalğalar..
~ ~
İki xislət. Biri dövranını sürüb keçirmiş, qalan günlərini də eynən o keçmişlər kimi
xoşluqla yola vermək əzmində olan, hər şeyə şükran müdriklik, digəri – dolanışığının
qulu, onunçun əsir-yesir olan, məişətinin rutin cın-cındırı yığılmış arabasının dalınca
təntiyən, təntiyən də çata bilməyən, ayaqları irəli qaçsa da gözü daim onda-bunda,
“ömrüm keçir, nəyə nail oldum?” kimi suallardan qurtula bilməyən, elə hey deyinən, hər
kəsdən narazı, hər şeydən bezar cavanlıq.
İki dünya. Alt və üst. Üstdəkilərin ayaqları yerdə, altdakilarsa başaşağı dayanıb. Alt
dünyadan da üstdəkilər başaşağı görünür.
İki bir-birini dəf edəcək ziddiyyət.
... və yenə dalğalar.. hər şey onlardan doğuldu zatən.
***
Bütün günü evdə, yalın döşəmədə o tərəf-bu tərəfə qaçır, yorulmaq bilmirdi. Böyükər
onu qucaqlarına alıb ayaqqabı geyindirər, o çıxarıb atardı. Deyilənlərə qulaq asmır,
əməl etmirdi. Axırda zinhara gəlib otağı döşəməyi qərara aldılar. Bir gün ana işdən
gələndə özü ilə cavan, cüssəli bir nəfər gətirdi. Fəhlə qoltuğuna alıb sürüdüyü iri yun
2x3 Suriya xalısını açıb yerə sərdi. “Çox gözəldir, xanım, sağlığınıza qismət” deyib,
pulunu alıb getdi.

Xalça doğrudan gözəl idi. Ağ fona səpələnmiş salxım güllər, ornament zənbilləri ona
xüsusi cazıbə verir, qıraqlarındakı butalarla haşiyələnmiş altıbucaq təsvirləri bu gözəlliyi
daha da füsunkar edirdi. Hələ xalının ortasındakı nəfis şərq üslubunda işlənmiş
kompozisiyalar... Saatlarla üstündə uzanıb tavana baxmaq istərdin..
Nənə çəkələklərini xalçanın qırağında çıxarıb üzərinə adladı. Çətinliklə dizlərini büküb
göy-yaşıl damar xəritəsilə bəzənmiş qoca ayaqlarını irəli uzatdı. Xoş duyğular yayıldı
canına. Xalça o qədər isti, yumşaq, məstedici idi ki, sanki batacaqdın içində. Əlini
sürtdü, ilmələrdə gəzdirdi... özünü təbii xalıda – çəməndə əyləşmiş kimi hiss etdi. Bir az
keçmişi xatırladı, uşaqlıq illərini, kənd həyatını. Elə o saralmış xatirat səhifələrini
vərəqləyirdi ki, qızının boğuq səsini eşitdi.
- Ay ana, dur yerdən, yel çəkərsən, xəstələnərsən. Başıma bəla açma, dur!
Nənə əlini xalçada gəzdirə-gəzdirə həzin, mülayim səsilə etiraz etdi:
- Nə yel, ay bala? Hər tərəf bağlıdır. Otaq da çox istidir. Gəl sən də otur mənim
yanımda.
Boğuq səs etiraz notlarından bir az da boğuldu:
- Dur sənə deyirəm! Yaşlı adamsan. Sizlər əmanətəbənd olur. Xəstələnəcəksən axı,
bilmirəm bəyəm? Halım yoxdu daha kiməsə baxmağa.
Nənə ağ birçəlki, üstünə 75 ilin qarı ələnmiş, bərkdən-boşdan çıxmış, amma həyatın
dadını itirməyən, hələ bir bu qədər də yaşayacağına ümidli, qocafəndi çəkib düyünlədiyi
yaşıl ləçəkli başını bulayıb sağ əlini yerə, sol əlini ombasına qoyub qalxmaq istəyirdi ki,
boğuq səs bomba kimi partladı:
- Başmaqlarını da gərək cütləyib bura qoyaydın, hə??!.... ayağımızın altına? Bu elektrik
süpürgəsinin görürsən ki, bir dəqiqəlik oturuşu yoxdur, elə hey şütüyür. İndi ilişəcək
sənin başmaqlarına, ağzı üstə dəyəcək yerə. Sizin ikinizin mənimçün durduğum yerdə
problem yaratmaqdan başqa bir işiniz varmı görən?!!
- Ay bala, o allahsaxlamış bura keçdi ki heç?.. oturub o biri otaqda, oyuncaqlarıynan
oynayır.
- Keçmədi, keçəcək də! Ona saniyə lazımdır yerdəyişməyə, nələrsə törətməyə..
Tanımırsan guya..
Beləcə nənənin ahıl pozitivi yenə ananın cavan neqativ divarına dəyib param-parça
oldu. Uşaqsa – nənənin allahsaxlamış, ananın elektrik süpürgəsi adlandırdığı balaca
qızcığaz qorxardı yaman bu bitib-tükənməyən atışmalardan. Cavan qadın səsini
ucaltdıqca uşaq da ağlar, ikisinin arasında qalıb, gah nənənin, gah ananın üstünə
qaçar, ayaqlarını qucaqlayıb, gözünün yaşını tökə-tökə aşağıdan yuxarı üzlərinə
baxardı.
Nənə deyilənlərdən nəticə çıxarıb dinməzcə çəkələklərini əlinə aldı, otağa göz gəzdirib,
“ayaq altına qoymamaqçun” uzaq, dalda bir yer axtardı. Tapdı. Qapının yanına

qoyacaqdı, Puerto-Riko təsvirindən sağ tərəfə. Elə ən salamat yer buraydı. Heç kəsə
mane olmayacaq, ayağına ilişməyəcəkdi.
Nənə ayağını çəkə-çəkə qapıya yaxınlaşdı. Başmaqlarını cütləyib düz qapının böyrünə
qoydu. Elə dikəlmək istəyirdi ki, qısaqapanma baş verdi. İşıq ani sönüb yandı. Nənə
“olan şeydi” deyib əlini belinə qoydu. Xırçıldayan sümükləri onu aşağı dartsa da birtəhər
dikəlməyə müvəffəq oldu. Xalçanın tumarından xoşallanan ayaqlarını sürüyə-sürüyə o
baş-bu başa getməyə başladı. Sonra hələ yoldaşı sağlığında alıb ona hədiyyə etdiyi və
zarafatla təxti-rəvan adlandırdığı yırğalanan kreslosunu darta-darta gətirib xalının
üstünə, pəncərəyə yaxın yerə qoydu. Milləri, yarımçıq buraxdığı və bir vaxt nəvəsinin
boyunu qızdıracaq yun şarfı götürüb kreslosuna çökdü, gözləri ilə canlı yumağını –
pişik balasını axtarmağa başladı. O, bu evin dördüncü, ən kiçik sakini idi. Pişik gözə
dəymirdi, deyəsən o da yataq otağında, uşağın yanında idi. Nənə başını aşağı dikib
toxumağa girişdi. Amma əfsus... əfsus, işinə o qədər aludə oldu ki, ətrafda baş
verənləri sezmədi. Gözünü qaldırmağı kifayətdi ki, iki bitişik divardan asılmış şəkillər
arasında nə kimi rabitə oynanıldığını görəydi.... “Mayami”dən əsən isti küləyin
qarşılaşdığı yağmur sərinini necə dəf etməsini, qızmar günəşin şüalarının od dilimlərinə
çevrilib dənizin içinə uzandığını, onu çalxadığını, dalğalarınsa burulub sprut kimi tərkinə
nüfuz edən hərarət selini boğub batırmaq təlaşını aydın görəydi. Görmədi... Əfsuslara
rəğmən yaxşı ki, görmədi. Görsəydi necə bir duruma gələrdi?.. Nənə nordik idi, nənə
həlim, mülayim idi, həyat başına çox işlər gətirib dözməyi öyrətmişdi ona, nənə çox şeyi
qulaq ardına, göz arxasına vurmağı bacarirdi, ağrılı sözləri eşitmək istəməyəndə
qulağının ağır eşitdiyini yadına salırdı. Amma nənənin sinni də az deyildi və gözünün
qarşısında oynanılan bu metafizik performansın onu duyğulandırıb hansı halətə
gətirəcəyini proqnozlaşdırmaq mümkün olmazdı.
***
Sabahı gün ana işdən qayıdıb nənənin daimi məkanına – qonaq otağına baş çəkib
ağızucu salamlaşdı, əlindəki qırmaqdəstəkli çətirini qapının yanına, nənənin başmaqları
ilə şəklin arasındakı divara söykəyib xalçanın üstündə taxta kublardan evcik tikən uşağa
nəzər saldı.
- Yeyib bu?
Nənə əlini saxlamadan “hə” dedi və kreslonun içinə çöküb toxumağa davam etdi.
- Əməlli yeyib ya yenə dadım-duzum?
Nəvəsini daim ananın haqlı-haqsız məzəmmətindən qorumaq artıq adəti olmuş nənə
xörəyin yarısını özü yediyini gizlədib tez cavab verdi:
- Lap yaxşı yeyib nənə balası. Üstündən kompot da içib. İndi toxdur, kefi kökdür.
Səhərdən məni heç incitməyib.
Bütün tapşırıqlarının sözsüz-sovsuz yerinə yetirilməsini tələb edən ana
- Yaxşı – deyib, çətirə işarə etdi – Bunu aç sonra, qoy bir yerə, qurusun.
- Yağış yağır çöldə?

Əynindəki yaş asfalt rəngli trençin (yağışlıq) düymələrini aça-aça tələsik:
- Səpələyirdi, indi kəsib – dedi.
Ana yataq otağında paltarını dəyişib mətbəxə keçdi. Nənə isə.... nənənin başı yenə
toxumağa qarışdığından deyiləni unutdu. Ana bir müddətdən sonra otağa daxil olub
ətrafa nəzər saldı.
- Çətiri hara qoydun bəs? Heç yerdə gözümə dəymədi.
Bu vaxt nənə işindən ayrılıb həyəcanla
- Nə? Çətir? Nə çətir? – sordu.
- Ay ana!!
- Vayyy, ay bala, tamam unutdum.. indi qoyaram, indi.. - əlindəkiləri kresloya atıb uzun
donunun ətəklərini yığışdıra-yığışdıra tələsik qalxdı ki, gec də olsa tapşırığa əməl
etsin.
Ana isə heyrətlə onu izləyir, bir söz demirdi.
- A, hanı bəs?
- Nə hanı? – qəzəbindən sifətinin yanlarından asılan birçəkləri pırpızlanıb dik qalxdı.
- Çətir də, a bala, hanı çətir?
- Mən səndən soruşacaqdım. Mən əlimdən qoydum, sən dəymədin, hanı çətir?
İkisi də müəmmalı baxışlarla bir-birini süzüb beləcə donub qaldılar. Axı hardan biləydilər
ki.... Ana nənənin çiyni üstündən xalçaya səpələdiyi oyuncaqlar arasında itib batmış
uşağa nəzər saldı.
- Bəlkə bu götürüb?
- Yox, o götürə bilməzdi – nənə qətiyyətlə cavab verdi.
- O hər şey edər. Sənin ağlına belə gətirə bilməyəcəyin hər şeyi. Onun əli dəyən şey
yoxa çıxır, qeybə çəkilir.
- Elə demə, a bala. Sən uşağı lap şeytan cinsi elədin qoydun...
- Mən bilirəm nə deyirəm – ani sükutdan sonra davam etdi – bəlkə götürüb eyvandan
atıb, görməmisən? Bəlkə yox, elədi ki, var! O hər şeyi eyvandan tullayır, əlinə keçən hər
şeyi. Evi boşaltmaq istəyir. Atıb, sən də bilməmisən. Hə, elə olub.
- Yox, ay bala. O allahsaxlamış heç durubmu ki yerindən, eyvana da çıxa? Bütün vaxtı
mənim gözümün qabağında olub. Nə olubsa da, uşağın günahı deyil. Ondan əl çək. –
sonra ağlamsınıb əlavə etdi – Sən də bütün həyatının acısını o tifildən çıxasan gərək....
- Sən də onu ərköyünləşdirib mənim boynuma mindirmisən. Odur ki, böyük-filan saymır,
sözə qulaq asmır, istədiyini eləyir – ana deyinə-deyinə otaqdan çıxdı.

Nənə onun ardınca:
- Ay bala, problem ha deyil. İtib, tapılar. İndi mən axtarıb taparam. Göyə ki çəkilmədi.
Hardadırsa evdədir – deyib, başmaqlarını ayağına taxdı və evi qarış-qarış gəzib
axtarmağa başladı. Hər yerə baxdı nənə. Yer qalmadı ki, zərrəbinini ora tuşlamasın.
Yaşını da unutdu, elə qıvraqlaşdı ki.... Ayağının altına kətil qoyub antresola da boylandı,
divanın altına, üstünə, çarpayının yan-yörəsinə, dibçəklərin içinə, pərdənin arxasına,
hətta soyuducunu açıb qazanların qapağını da qaldırdı. Heç yerdə yox idi çətir. Yağlı
əppək olub göyə çəkilmişdi. Nənə əldən düşüb təzyiq dərmanını içdi və süst halda
kresloya çöküb:
- Ay bala, itəcəkmiş, itib. Neynək... elə bil heç olmayıb.
Ana mətbəxdən əlində kəfkir gəlib əllərini belinə vurub dayandı.
- Eşitmirəm.
- Deyirəm, olacağa çarə yoxdur. Deməli itməliymiş. Neyləmək olar? Bir çətirlə qiyamət
qopmadı ki..
- Heç nə. Neyləyəcəyik ki? Yağışlar mövsümü başlayıb. Hər gün yağır. Mən sabah işə
necə gedim bəs?
Ananın beləcə getdikcə artan tonunun isterik tutmalara gətirib çıxaracağını irəlicədən
görən nənə onu vaxtında saxlamaq məqsədilə əlini dodaqlarına toxundurub dedi:
- Di yaxşı, bəsdi, qışqırma, uşağı qorxudarsan.
- Sənə nə var ki? Bayır-bacaq bilmirsən, bütün günü evdəsən. Mən islanıb
soyuqlayacam, işi buraxacam, orda da ki, bəhanə gəzirlər, onsuz da ixtisarlar gözlənir
ştatda. İşsiz qalsam, görüm nəylə dolanacaqsız? Kim dolandıracaq?..
- Heç nə olmaz. Mənim təqaüdüm var, acından ölmərik.
Ananın pörtləşmiş üzü indicə baş verəcək tufandan xəbər verirdi ki, plitənin üstünə
qaynamağa qoyduğu çaydanın fiti onu təcili mətbəxə çağırdı. Bir söz deməyib qeyzlə
dabanları üstdə fırlanıb otaqdan çıxdı.
Nənə dərindən köks ötürüb qızının mətbəxdən gələn giley-güzarına fikir verməyərək
toxumağa davam etdi. Təhlükənin sovuşduğunu intuitiv hiss edən balaca da başını
aşağı salıb bayaq ananın səsindən qorxub uçurtduğu qüllənin inşasına başladı. Çətir
isə... çətirsə itdi...., ta bir gün burada, bu otaqda, qoyulduğu herdəcə yenidən zühur
edəcəyi ana qədər itdi gözdən.
***
Nənə günlərin bir günü yenə öz sevimli məşğuliyyətilə başabaş, uşaq xalı üstündə
oyuncaqlarla oynamaqda, pişik balasısa yerdəki yumağı o tərəf-bu tərəfə qovmaqda idi.
Nənə yenə başmaqlarını qapı yanında çıxarmış və həmən baş verən qısaqapanmaya
qəti təəccüblənmədən gedib öz yerində oturmuşdu. Bu hal gündə bir neçə dəfə təkrar
olunduğundan öz maraq dairəsinin xaricində buraxırdı onu artıq.

Axşamlar pis yatdığından yuxugətirici içir və dərmanın təsirindən günorta saatlarına
qədər xilas ola bilmirdi. İndi də yuxu girincindən ağırlaşmış başını sinəsinə sıxıb mürgü
döyürdü. Mil tutmuş əlləri heysiz halda dizləri üstünə düşmüş, yarıyacan toxuduğu şarfın
ucu yerə sallanmış, başındakı yaşıl ləçək gözünün üstünə sürüşmüşdü. Nənə ətrafdan
tam izolə olunub ağır-ağır nəfəs alır, yırğalanan kreslosundan yuxunun tilsimli nənnisinə
keçib məst olurdu.
Pişik balası o qədər oynaq və sevimli idi ki... Arxa ayaqları üstə dikəlib yumaq üzərinə
atılır, yumaq altından çıxıb diyirləndikcə, onu ev boyu qovur, qabaqlayıb qarşısını kəsir,
yenidən arxaya gillədirdi. Uşaq da əlini oyuncaqdan çəkib maraqla pişiyi seyr edir,
gülürdü.
Qaçdı-qovdu oyununun şirin yerində pişik pəncəsinin bir zərbəsundən impuls alan
yumaq diyirlənə-diyirlənə gedib otağın aşağı başında iki şəkil arasındakı yerdə dayandı.
Ora xalça çatmamışdı, döşəmə yalın idi. Pişik yumağın ardınca götürülmüşdü ki,
xalçanın qurtaracağına çatıb yerindəcə mıxlandı. Tüklərini qabardıb, qulaqlarını şəklədi.
Kürəyi qövsvari əyilmiş, caynaqları açılmışdı. Uşaq da ayısının qulağından tutub, yerlə
sürüyə-sürüyə pişiyin yanına gəldi və bərabər baş verənləri izləməyə başladılar. Nələr
olurdu? İsti və soyuq hava kütləsinin toqquşmasından əmələ gələn front yerdə, döşəmə
üzərində saat əqrəbinin əksinə fırlanan qıf əmələ gətirmişdi. Döşəmə taxtaları məhlul
substansiyasına keçib dovğa kimi bulanırdı. Uşağın və infernalı naməlum lamisəsiylə
insandan daha ötə duyan pişiyin isə diqqət kəsilməsinə səbəb yumağın da o burulğanın
uzaq çevrəsinə düşüb fırlanması idi. Dövrələr cıza-cıza yumaq burulğanın mərkəzinə
doğru hərəkət edirdi və luppp ... qıf uddu onu. Pişik tüklərini bir az da qabartdı, uşaq
əllərini bir-birinə vurdu. Yumaq ipinin bir ucu nənənin dizləri arasında tutduğu şarfda idi.
Yumaq gözdən itib dərinlərə gedə-gedə ipi də dalınca şəkir, nənənin neçə gündən bəri
toxuduğu şarf açılırdı. Sıra-sıra, ilmə-ilmə açılırdı. Sonra sürətlə açılmağa başladı. Yerin
tərkinə yuvarlanan yumağın yolunda yəqin maneə-filan yox idi. Asudə uçur, ipi də
dalınca dartırdı. Nəhayət, şarf tam açılıb qurtardı. İpin ucu burulğanda itən kimi burulğan
da yox oldu. Taxtalar birləşdi, hər şey əvvəlki vəziyyəinə qayıtdı, elə bil heç nə
olmamışdı. Heç nə olmamışdı...Təbiətin təsadüf qanunu işə düşmüşdü.
Pişik tüklərini bir də qabartdı. Uşaq əllərini bir-birinə çırpıb nənəsinin yanına götürüldü.
Ayaqlarını qucaqlayıb onu oyatdı. Nənə gözünü açıb ətrafa nəzər saldı. Sakitlik idi.
Hətta pişik də xalçanın bir ucunda qıvrılıb oturmuş, qovub-qaçmaqdan yorulmuş kimi
görünürdü. Nənə əlini aşağı salıb nəvəsinin qıvrım tellərini sığalladı.
- Nənənin gözəl balasıdı...
Uşaq qadının ətəyindən tutub çəkməyə başladı. Nənə:
- Dayan, ay bala, millər düşər – deyib, cəld hərəkətlə əlini dizlərinə apardı ki,
toxuduğunu da millərə büküb bir kənara qoysun, əli elə dizində qaldı.
- Buuuuy.... – ora-bura göz gəzdirdi – necə oldu bəs?.... – toxuduğu millərdə idi,
bitirməmişdi hələ, yarısını təzə ötmüşdü şarfın. İndisə millər boş idi, metal parıltisi ilə
nənəyə göz vurub sanki əylənirdilər onunla.

- Dayan görüm e.... hara oldu axı?.... axı əlimdəydi, toxuyurdum – o da eynən ana kimi
şübhəli-şübhəli uşağı süzüb – ay allahsaxlamış, sənin işindi? Hə? De görüm,
neyləmisən şarfı? Bax desən, sənə şokolad verəcəyəm, mən ana kimi sənə
acıqlanmayacağam. Hə, de görüm, nənənin gül balası, hanı nənənin toxuduğu?
Uşaq onun sözlərinə məhəl qoymayıb ətəyindən dartmağa davam edirdi.
- Gedək? Hara gedək?
Uşaq əliylə otağın o biri küncünü göstərdi. Nənə “yəqin şarfı ora tullayıb” fikri ilə
çətinliklə kreslosundan qalxıb əlini nəvəsinə verdi.
- A bala, ətəyimi burax, gedək.
Uşaq onu bayaq möcüzə gördüyü yerə doğru dartıb dedi:
- Attt!
İki yaşını bitirsə də hələ normal danışmır, tək-tək sözləri tələffüz edirdi.
- Şarfı bura atmısan?
- Attt!!
Nənə diqqətlə ətrafa göz gəzdirsə də heç nə görmədi.
- Burda heç nə yoxdu axı, ay canım-gözüm.
Uşaq inadla təkrar edirdi:
- Attt! Attt!
Nənə başını bulayıb saata baxdı. Nahar vaxtı idi.
- Gedək, nənə səni yedizdirsin. Pişiyə də verərik, acdı yəqin.
Uşaq tərsliyinə salıb ayaqlarını yerə döyür, qışqırırdı:
- Attt! Attt! – qadının ona fikir vermədiyini görüb ağlamağa başladı.
Nənə ölüm-zülüm nəvəsini sakitləşdirib yedirtdi və hətta yatızdırmağa da müvəffəq oldu.
İndi tək istədiyi tam sakitlikdə oturub olub-keçənləri götür-qoy etmək idi. Bu məqsədlə
də zala keçdi, xalı olan otağa. Ayaqqabılarını çıxarıb cütlədi, qapı yanına qoyan kimi
yenə qısaqapanma baş verdi. Kreslosunda oturub fikrini cəmləmək istəyirdi ki, gözü
qapiya ilişib qaldı. Gördüyünə inanmadı. Çətir ordaydı, qapının yanında. Nənə çaş-baş
qaldı.
- Yaxşı, bu çətir hardan çıxdı? Əlimdə toxuduğum şarf necə oldu bəs? – Başı ağrıdı
cavabsız suallardan. Yavaş-yavaş yuxu onu yenə öz ağuşuna aldı.
Otaqda tam sakitlikdi. Nənə və nəvə yatmış, pişik isə bayaq oturduğu yerdə
xumarlanırdı.

***
Dərin, yarıqaranlıq, divarlarındakı özü qədər məşum mamırlara selik, sümük iliyi,
topalarla qopardılmış saç, adda-budda gözə dəyən, mismar kimi oyuqlardan boy
göstərən barmaq falanqaları, həlməşik qətran sıyığında həll olmuş hıçqırtı, inilti və
gözlərini iri-iri açıb ətrafı marıtlayan dəhşətlə birgə çox qarma-qarışıq, səsli-küylü bir alt
zonasıydı Qaranlığın yenilməz , mütləq və süqutauğramaz imperiyası. “Alt” olduğu
Nortt-un Ligfaerd Vanhellig –inə bənzər spesifik saundtrekin sədalarından da bəlliydi.
Mağaranın saysız talelər müntəxəbatının siqlətindən uçmamasını təmin edəcək qədər
möhkəm və dayanıqlı iri sütunları, onlara hopmuş daxili pıçıltıları, “kaş ki...”,
“nədən?”ləri kahanın göz işlədikcə uzanan, sonu görünməyən və sonsuzluğunu qaranlıq
kəsmiş məchul dərinliklərinə doğru apardıqca bu dünyanın əbədiliyinə inam daha da
güclənirdi.
Birdən ani sakitlik şökdü iztirab səltənətinə. Məhkumlar başlarını aşağı salıb
pıçıldaşdılar: “gəlir...” Nəzarətçilər müti vəziyyətdə sıraya düzülüb salamladılar gələni:
- Gecənin sahibi. Yoxluğun şahidi! Şər allahı!
Lüsifer xislətli Qaranlıq knyazı özü şəxsən iki yekəpər qoşulmuş, təkərlərindən ətrafa
ümidsizlik qığılcımları səpələyən odlu arabası ilə öz apanajını – Şər-şür panteonu saya
biləcəyiniz ucsuz ərazini eninə-uzununa çapır, hərdənsə təkəbbürünü qara, yer süpürən
mantiyası ilə birgə uzun qıllı biləyinə dolayıb, saçaqlı pantalonunu yuxarı dartıb mal
ayağını xatırladan cütdırnaq pəncəsini şəstlə lilli-palçıqlı torpağa basaraq, əsabələrinin
işinə nəzarət etmək məqsədilə “avto”sundan enir, onların hər birinə yaxınlaşaraq,
havada parlayıb günahkarların kürəyinə endirilən şallaqların təsir gücünü yoxlayır, sonra
cəhəngini onların tüklü qulağına dayayıb sormaqla yorulmaz əsgərlərinə lazımi
tapşırıqlarını verib, çətin işlərində uğurlar diləyirdi. Bütün bunlardan sonra cari işini
bitmiş hesab edib atılıb arabasına mindi, qulbaşlarına arxadan təpik ilişdirib, blək-metal
sədalarına qarışaraq yox oldu. Əhriman diyarında İblis bir tərəfindən baxanda
görməməzliyə vuracağın qədər şəffaf, digər tərəfindən baxanda isə mübhəm xislətinin
əsl rəngində - qapqara idi.
Bir-birinin qulağını əmməklə Zülmətlər knyazının əmr və taprırıqları bütün legion əhlinə
çatdırıldı.
Burada hamıdan artıq işə can yandıran Tisifona idi (bu xüsusiyyətinə görə məhbuslar
ona qaniçən Tisifona deyirdilər. Mövcud məkanda qaniçən sözü kompliment kimi
səslənsə də deyənlərin ürəyi soyuyurdu bununla). Tellərinin yerində ilanlar qıvrılırdı,
vəhşət saçan başının dörd tərəfində gözləri vardı, ona görə diqqətindən yayınmaq qeyri-
mümkün idi. Möhkəm at dərisindən olan qamçısını havada yelləyəndə cəhənnəm əhli
təkrar-təkrar ölürdü.
Kahadan çıxınca yeraltı aləmin bütün qandonduran əzəmətini yaşadan digər məkana
düşürdün. Burda metal ərintisi axan çaylar, üfunəti ilə üstündən uçan qurd-quşu boğub
udan bataqlıqlar, çirkab göllər, qanqallı çöl, hətta dağlar da vardı.

Qəribə, təkrarsız iqlimli bir yerdi. Odlu leysanlar boyunduruq altında o baş-bu baş
qovulan ümmətin ayaqları ilə şumladığı qara torpağa səpilmiş günah toxumlarını yuyub
yandırmaqçun (ya yandırıb yumaqçun) yağırdı.
Sıldırım qayalı dağın əyri və qorxulu dolanbaclarını qalxan yük dolu arabalar hər an
onları arxadan sürüşkən cığırla itələyənlərin üstünə aşmağa imkan gəzirdi. Min bir
zillətlə gəlib mənzil başına yetişirdilər. Di gəl, zirvəyə çatan kimi hamısının ayağı
sürüşür, arabaqarışıq dağın döşünə yumalanırdılar. Aşağıda nəzarətçilərin hədə və
tənəsi altında yüklərini yenidən arabalara yığıb, həmən yolu bir də qalxırdılar. Yük hər
dəfə daha da ağırlaşırdı. Sıldırımlara kimlərsə zəncir və halqalarla bənd olunmuşdu.
Çoxdan burdaydılar. Yırtıcı quşlar ətraflarında dövrə vurur, əyri dimdikləri ilə
əndamlarından tikələr qoparır, adam tamamilə yoxa çıxdıqdan sonra yenidən yaranır və
belə əbədiyyən...
Qaynar sulu Stiks bataqlığında batanların vəziyyəti isə təsvirəgələn deyildi. Ara-sıra
üstündə buxar dayanmış pıqqıldayan su səthindən yuxarı uzanan qollar, ayaqlar
görünür, odlu disk üzərində bataqlıq boyu uçub suyu marıtlayan buynuzlu, şiş quyruqlu
şeytanlar əllərindəki çəngəllə görünən əzaları aşağı basırdılar.
Yaxınlıqdakı kəsafət dolu dərədə putana və kurtizan qadınlar məskunlaşmışdı.
Onlardan reportaj hazırlamağa bir kimsəyə ixtiyar verilmədiyindən bu barədə tam
məlumatsızlıqdı.
Torpağın üstündə çox yerdə öz-özünə alışıb-sönən ocaqlar görünürdü. Uzaqlarda
tapdanmış cığırla nəsə balaca yumru bir şey hərəkət edirdi. Çöl tərəfində darvazanın
üstündə “Bura daxil olan, ümidini qapıda burax!”, içəri tərəfdə isə “Xoş gəldiniz!”
yazılan bu məkana maneəsiz keçmişdi. Bələdçini tapmaq çətin olmadı. Yuxarıda,
havada asılan böyük pentaqrammı daxil olduğu an görmüşdü. Fiqur başaşağı olduğu
üçün müdafiə rəmzi yox, Elifas Levinin kabbalistik simvolu kimi görünürdü.
Pentaqrammın ortasında nağılbazın başı yerləşmişdi, alnında “Leviafan” döyməsi
yanırdı. O, qonağı səyahət boyu idarə edib telepatik yolla onu yönləndirəcəkdi.
Diyirlənirdi. Hər dəfə yanıb-sönən ocaqlara çatanda diksinib kənara tullanır, sonra yenə
yoluna davam edirdi. Diyirlənə-diyirlənə gəlib Tantalın saxlandığı, yanında qollu-budaqlı
ağac bitən bir hovuza çatdı. Allahların bir vaxt etibar etdiyi Tantal bura bir çox
bağışlanılmaz günahlarına görə düşmüşdü. Əbədi aclıq və susuzluğa məhkum
olunmuşun cəzası beləydi: Boğaza qədər suda dayandığı halda bir qurtum da olsa içə
bilmir, ağac yaxınında olsa belə ondan meyvə dada bilmirdi. Nəzarətçilər onun gözü
qarşısında çömçəquyruqları yerdən çıxan odda qızardıb iştahla içəri ötürürdülər. Orda
bu cür tələyə düşmüş müqəddəslər çox idi, onların saxlandığı yer hündür dəmir millərlə
əhatə olunmuş, qapısındakı lövhədə Papa İkinci İoann Pavelin “Şeytan daim
müqəddəslər ocağına tələsər” sözləri həkk edilmişdi.
Gələn qonağa girişdə təsadüf etdiyi nağılbaz bələdçilik edirdi. Hara gedəcəyi siqnallar
şəklində verilirdi ona. Tantalı ötüb azca diyirlənəndən sonra qarşısına uca bir divar
çıxdı. Divar sonsuz idi sanki. Onunsa səbrinə həsəd aparmaq olardı. Divar boyu
yuvarlandı. Yolda “balaca adamın böyük qayğısını” gördü. Piqmey boyda biri

kürəyində özündən dəfələrcə iri və ağır yük daşıyırdı. Yanından keçəndə dediyi sözləri
də eşitdi: Həyat – inanılacaq ciddilikdə zarafat..
Sonra Müqəddəs Yelenanın ikisəthli sehrli güzgüsü çıxdı rastına. Onun bir səthində əsl
həqiqət əks olunurdu. Güzgünü ötüb azca getmişdi ki, şüşə sınığının səsi gəldi. Ardınca
iri bir daş uçdu güzgü tərəfə. Dönüb, həqiqətə qənim kəsilmiş daşın törətdiyinə baxmaq
istəyirdi ki, daxilindəki səs “arxana baxma” pıçıldadı. Sınma ardıcıllığını da anlamadı.
- ??
- Əvvəl nəticə, sonra səbəb.
Yoluna davam etdi. Labirint dalanlara çatdı. Onları da ötüb sonuncu döngəni burulan
kimi Məşum Xiyabana düşdü. Baş verənləri görməməzliyə vurub diyirlənərək keçdi
ordan. Budur, Dar ağacı meydanı, Qır qazanları, Durğun Sular, Buz gölü, od
püskürən Flegeton çayı, Krematoriya, Anakondalar vadisi, Yırtıcı güllər ovalığı.
Ovalıqda ilk gözünə dəyən Zəqqum və təbiətin dəccalla sevişməsindən törəyən sadist
Mantsipella ağacları oldu. Mantsipellanın xırda zəhərli almaları aləmə səpələnmişdi.
Arabir heyvanlarla qıdalanan 3 metrlik vəhşi puyya bitkisini, mandraqoranı və Tserberin
tüpürcəyindən əmələ gələn akoniti də görmək olurdu.
Və Titanlar yurdu. Titanlar adlarına uyğun uca, geniş qəfəsdə saxlanılırdı. Yerləri
buranın digər sakinləri ilə müqayisədə pis deyildi, amma əhvalları daim pərişan idi. Hiss
olunurdu ki, darıxırlar. Yaralı heyvan kimi qəfəs boyu qaçır, yorulanda başlarını
dəmirlərə söykəyib çölə baxırdılar. Hərdən əllərini də qəfəsdən çölə çıxarıb havada
uçan göyərçin boyda mığmığa və milçəkləri tutub ağızlarına atırdılar.
Demək olar çataçatdaydı. İndi burdan sola, axıra qədər düz, sonra sağa, bir də sola,
sağa və düz.
Apokalipsisin ağ, qara, qırmızı və boz rəngli 4 atlısı yanından çaparaq ötdü. Vaxtında
bələdçi tərəfindən xəbərdar edilməsəydi onların dırnağı altında qalıb yerlə bir olacaqdı.
Nəhayət, mənzil başındadır. Sanki göyə dirənən daş pillələr. Pillələrdə “O sancta
simplicitas!” sözləri yazılmışdı. Çox hündür olduqları üçün insanlar çətinliklə qalxırdı
onları. Yuxarıda tramplin kimi yer var idi, Yer həyatlarında zəhmətsiz sərvətlərə malik
olanlar ora çatıb özlərini aşağı atır, dikəlib yenə dırmaşır, yenə atır, yenə qalxırdılar.
Nəzarətçilər əllərində nizə əzabkeşlərin üzəri ilə uçurdular. Onu görsəydilər vura
bilərdilər. Odur ki, kol dibində gizlənib gözləməyə başladı. Marş sədaları altında hərəkət
edənlərdən biri kolun yanından keçəndə yumaq irəli atıldı. Adam qorxa-qorxa ətrafa
boylandı. Özünü elə göstərdi, sanki ayağı büdrəyib yıxılır. Yerə dəyən kimi cəld əlini
uzadıb yumağı götürdü, qoltuğunda gizlədib dikəldi. Dogma evin ətri vurdu onu, onun
ətri...., vanilli, unlu barmaqların ocaq başında dururkən... mərhəmətli, sevib-əzizləyən
əllərin heç dəyişməyən qoxusu.... İmkan tapan kimi dərdləşəcəkdi yumaqla, onu
soracaqdı.. Burda iş rejimi çox gərgin idi. Fasilə, axşam iş bitdiyində evə getmək,
ezamiyyət filan yox idi. Bütün vaxtı işləməliydin. Odur ki, nəzarətçilərin gözündən
oğurlanan kimi qoynundakı yumağı çıxarıb o bihuşedici iyi ciyərlərinə çəkir, yerin üstünü
xatırlayırdı. Nənənin ətrini yumağından alan qoca ona başa saldı ki, burda çox qalmaq

olmaz, qayıtmalıdır və nənəyə çatdırmaq üçün asfodel - əfsanəvi cəhənnəm gülü dərib
verdi ona. Yumaq artıq-əksik suallar vermir, harda olduğunu unutmurdu.
Bura Qades krallığından da altda. Məxluqat hakim Radamantla görüşəndən sonra bura
göndəriş alırdı. Burası Tartar – işgəncələr diyarı..
***
Sakitliyi qapının aramsız zəngi pozdu. Uşağın yanında mürgüləyən nənə çətinliklə
gözlərini açıb qapıya getdi. Ana idi, işdən dönmüşdü. Yenə narazı və kefsiz görünürdü.
Çətirin tapılması xəbərinə heç sevinmədi də. Amma onu açanda bir xeyli heyrət çulğadı
hər ikisini. Nə illah elədilərsə çətiri adi qaydada, dəstəyi aşağı tuta bilmədilər. Qaranlıq
dünya yer səthinin tərsinə proyeksiyası olduğundan orda necə dururdusa burda da
eləcə durdu – başaşağı. Burdan baxanda ora, ordan baxanda bura baş-ayaq
görünürdü. Çətirin qəribəliyi bununla bitmirdi. O həm də işıq saçırdı. Daha əvvəlki
funksiyasını daşımayacaqdı, bu aydın idi. Ordan qayıdanlarçun metamorfozlar normal
sayılmalıydı. Çilçırağı çıxarıb dəstəyi yuxarı qalmış çətiri tavandan asdılar.
Bir neçə gündən sonra nənə tam təsadüfən yumağı otağın küncündə, Puerto-Riko
mənzərəsinin altında gördü. Çox təəccübləndi, itmişdi axı yumaq, günlərdi axtarırdılar...
Əyilib əlinə götürən kimi sanki cərəyan keçdi bədənindən, yıxılmamaqçun əlini divara
dirədi. Başı gicəllənirdi... Sonra çətinliklə kreslosuna çöküb yumağı düz gözlərinin
qabağına tutdu. “Dialoq” başladı.
- Sənsən?..
Yumaq əlində tərpəndi. Nənə sərbəst əliylə ləçəyini çəkib düzəltdi, boğazını arıtladı.
- Doğrudan sənsən?
Yumağın nə ağzı, nə gözü, nə qulağı vardı, amma canlı idi, görür, eşidir, anlayırdı. Baba
əzgin, düşgün, yorğun ruhunun bir hissəsini cəhənnəm əzabından qaçırıb, onu yumağa
təslim etməyə müvəffəq olmuşdu. Yumaq indi babanın krestrajı idi.
- Başına dönüm....
Gözlərinin yaşına hakim deyildi artıq. Yumağı sinəsinə sıxıb uşaq ovundururmuş kimi
yellədirdi.
- Yerin necədi?
“Eh, heç sorma” telepatik cavab gəldi.
- Qurbanın olum.... – yenə ağladı. İstəyirdi “keçər, fikir eləmə” desin, birdən duruxub
sözünü uddu.
“Sizlər necəsiz?”

- Belə.... dolanırıq... Çox sular axdı sən gedəli, çox... Sənin qoyub getdiklərinin hamısını
itirdik, hamısını... hər şey yox oldu.. orda, köhnə evdə.. yanğın zamanı.. tək quru
canımızı xilas edə bildik..

O gündən nənə on il cavanlaşdı elə bil, yeməyinə, əyin-başına fikir verməyə başladı.
Kişinin xasiyyəti tünd idi, hər şeyi bəyənmirdi. Nənə sağlamlığına xüsusi diqqət yetirir,
səhərlər meyvə şirəsi, gecələr ayran içir, axşamlar təmiz havada gəzirdi və s. Yatanda
yumağı bağrına basıb yatırdı.
Bir gün onun yumağı sifəti bərabərində tutub xısın-xısın nəsə danışıb gülümsəməsini
görən ana heyrətdən coşub:
- Sən burda neynirsən??! – deyə bağırdı.
Nənə diksinib az qaldı babanın o dünyadan qayıtmış qırığını yerə salsın. Tez özünə
gəlib
- Heç, elə-belə - dedi.
Ana əlini atıb qaba davranmağa imkan verməyən çətir-çilçırağı tavandan açdı.
Kobudluq, haqsızlıq baş verən kimi “çilçıraq” gur işıq şüası ilə az qalırdı adamı kor edə.
İndi rahat emosyalarına meydan verə bilərdi.
- Necə yəni elə-belə? Mən görmürəm? Bu evdə, ümumiyyətlə nələr baş verir, hə?
Nələrsə itir, sonra tapılır. Nədən itir, nədən tapılır, məlum deyil. Sirr-sehr, möcüzə baş
alıb gedir. Bəzən mənə elə gəlir, başqa planetə köçmüşük. Nə olub, izah et də, mən heç
nə anlamıram!
- ....
- Uşaq da kontroldan tam çıxıb. Niyə də çıxmasın axı? Kim baxır tifilə, kim maraqlanır,
nəzarət edir? Pişik özünü çox qəribə aparmağa başlayıb, sən də ki... sənsə dəli olursan
yavaş-yavaş – məzəmmətli baxışlarla anasını süzüb qeyzlə üzünü çevirdi.
Nənə “dəli” epitetini eşitcək hər şeyi olduğu kimi danışmağı qərara aldı. Yumağı
sinəsinə basıb
- Bu yumaqdan atanın iyi gəlir – dedi.
- 20 il bundan əvvəl dünyasını dəyişən atamın?
- Hə, ay bala....
- Gələr, gələr, bu evdə hər şey mümkündür. Biz yaşamırıq ki, biz yuxu görürük. Yox. Biz
nağıldayıq. Hə... nağıl qəhrəmanıyıq biz. Mən, sən, uşaq, o pişik də. – dodaqaltı
“qocaldıqca lap xərifləyir, məni də dəli edəcək” mızıldanıb otqdan çıxdı.
Nənə onun ardınca

- Qəribçiliyə salma, bala, dəqiq gəlir – deyib yumağı məhəbbətlə yanağına söykədi.
Qızının eşitməyəcəyinə əmin olandan sonra onu yenə gözləri bərabərinə qaldırıb:
- Onu başa düş. Həyatı bir şey olmadı o yazığın da... çox əziyyət çəkdi, indi də körpəni
təkbaşına böyüdür, çətindir... qınama onu. – sonra pıçıltı ilə soruşdu – Neyləyim
səninçün?
Cavab gəldi: “Toxu məni”.
-Toxuyum? – eşitdiyinə inana bilmədi.
“Düz eşitdin”
- ....nə?....nə toxuyum ... səndən? – yenə gözləri yaşardı.
“Nə alınsa. Ağlama”.
- Sən axı çox kiçiksən, bapbalacasan. Səndən heç nə çıxmaz.
“Toxu!” – yumaq/baba israrlı idi.
Nənə ondan heç cür ayrılmaq istəmirdi.
- Qıymıram axı...
“Belə daha yaxın olarıq”
- Eləmi?... – bir az düşündü, bir az yumağı əlində fırlatdı, sonra qərarını dedi:
- Səndən corab tayı ancaq çıxar.
“Olsun corab tayı”.
Millərini alıb işə başladı. Yumaq açıla-açıla məşəqqət çəkir, ağlayır, inləyir, amma
zəifdən də zəif civiltisini bir tək özündən başqa duyan olmurdu. Baba ilmə-ilmə yumaqda
ölüb corabda dirilirdi.
Nəhayət, corab tayı hazır oldu.
- Burdasan?
Corab yüngülcə təzimlə cavab verdi.
- Xoş gəldin... bir daha...
Coraba sığal çəkib sol ayağına keçirtdi ki, ürəyinə maksimum yaxın olsun. İndi sol ayağı
topuqdan aşağı deyilməyəcək dərəcədə xoşbəxt idi. Belə də olur. O xoş hiss cisminin
hamısına çatmayıb da yalnız bir parəsinin qismətinə düşür.
~ ~
Nənənin bir bloknotu vardı, babanın hədiyyəsi. Üstündə belə bir yazı həkk olunmuşdu:
“Son başlanğıcdır”, arxasında isə “Başlanğıc sondur”. Həmən bloknotu ehtiyatla açıb

yumağın qayıtdığı günü və saatı ədəb-ərkanla qırmızı qələmlə qeyd etdi və altında da
yazdı: “Tanrı bu gün səni mənə qismən də olsa qaytardı. Şükür!”
***
Nənə yenə kreslosunda uyuyur, uşaq oynayır, pişik pəncərədən düşən xəsis payız
günəşi şüalarında xumarlanırdı. Sakitlik idi. Müdhiş Tartarda isə əbədi işgəncəyə
məhkumlar gündəlik qada-qovğa güzəranı yaşayırdı. İşıqlı dünyanın sınaq tələlərindən
çıxa bilməyənlər kölgələr dünyasının peşmançılıq girdabında batıb-çıxırdılar.
Atəşli Geennanın əyriş-üyrüş cığırları boyu hansısa qədim naməlum əlifbada sözlər
yazılmış dirəklər bir-birini əvəzləyirdi. Dirəklərin ətrafında işıqsaçan böcəklər uçuşurdu
ki, yazılar qaranlıqda oxuna bilsin. Dünyanın heç bir əlifbasında oxumağı
bacarmayanlar belə rahatlıqla bütün yazılanları başa düşürdülər.
“Güllələr hədəfə açılmır, hədəf özü gəlib gülləyə taxılır”.
“Sənin əsl sifətin kimliyində deyil, səninlə baş verənlərdə açılır”
“Şər öz-özünü cəzalandırır”
“Realdan ən reala”
“Görünməyən əsasdır”
***
Üst dünyanın rahat, alt dünyanın narahat günlərindən birində nənə başmaqlarını qapı
yanında cütləyib xalça üzərində nəvəsi ilə kublardan qüllə tikməklə məşğul olanda oxu
ətrafında hərlənib quyruğunu tutmağa cəhd edən pişik balası elə fırlana-fırlana evin ən
təhlükəli yerinə - şəkillər arasındakı zonaya çatıb ani olaraq yaranan qıfdan içəri
sovruldu. Evin bu hissəsində sirli zona yaranmasının səbəbini nağılbaz belə izah
edərdi: bir təpəsini Mayami, bir təpəsini Puerto-Riko mənzərəsi şərtləndirən üçbucağın
üçüncü təpəsini içində “Bermuda” firmasının loqotipi olan başmaqlar təşkil edirdi. Və
burdan kanal birbaşa infernal dünyaya aparırdı. Bu qədər sadə...
Yəni əsas təqsir nənədə idi. O, başmaqlarını üçüncü bucaqda cütləməsəydi üçbucaq
əmələ gəlməyəcəkdi, burulğan yaranmayacaq, yeraltı dünya cazibəsi işə düşməyəcək,
qıf heç nə udmayacaqdı. Amma nənə inadla ayaqqabılarını məhz həmən o bədxah
nöqtədə çıxarıb, tilsimin başlanmasına start verirdi, özü də bilmədən.
~ ~
Nənə başını çevirəndə pişiyi görmədi. Uşaq ağladı, nənə ovundurdu. Ana evə dönəndə
növbəti itki barədə ona da məlumat verildi. Ana heç təəccüblənmədi də.
- Bir gün qayıdanda burda nə səni, nə də o uşağı tapacağam. Amma heyif, sizin
başınıza gələnlər barədə məlumatlandıran da olmayacaq. – deyib saymazyana o biri
otağa keçdi.

Qadının bəd proqnozu nə xoş ki, çin olmadı. Hətta pişik qayıtdı da. Bir az fərqli
görünüşdə..., yəni tam fərqli.... pişik sağ-salamat gedib, saxsı pişik daxıl formasında
qayıtmışdı.
Daxıla çoxlu xırda pul tökdülər. Bir gün uşaq daxılı qucağına alıb eyvana çıxdı. Onlar
ikinci mərəbədə yaşayırdılar, altda heç kim olmurdu, mənzil illərdi kilidliydi. Küçədən bir
yolçu keçirdi, eyvanın altına çatanda dayandı, əllərini göyə qaldırıb hündürdən “rəbbim,
balalarım acdı, çörək pulu yetir” dedi. Dedi və yoluna davam etdi. Uşaq deyiləni
eşitmədi, eşitsəydi də başa düşməzdi. Sadəcə həmən an etmək istədiyini etdi. Daxılı
eyvandan aşağı buraxdı. Daxıl yolçudan bir neçə metr aralı yerə dəyib çilik-çilik oldu.
Pullar səpələndi. Yolçu qanrılıb baxanda gözlərinə inanmadı. Sevincək pulları cibinə
yığıb dua eləyə-eləyə uzaqlaşdı oradan. Maraqlısı sonra baş verdi. Daxıl qəlpələri külək
sovururmuş kimi bir yerə cəm olub bitişməyə başladılar. Bütövlənən daxıl möhkəmcə
silkindi, bərkdən asqırıb gərnəşdi, canlı pişik şəklini alıb qaçıb getdi.
Nəvə otağa qayıdıb nənəsinin əlindən tutdu. “At” deyə onu eyvana çəldi. Nənə eyvana
çıxsa da bir şey anlamadı. Cinayətin izləri itirilmişdi. Daxılın yoxa çıxdığını sezsə də
bildirmədi. Niyələrə, neyçünlərə varacaq, onları itirib-axtaracaq qədər əsəbi biri deyildi
nənə. Həlim və tolerant, faktları qəbul etməyi bacaran adam idi, ana kimi deyildi,
ələlxüsus da indi, sol ayağındakı corab onu bunca qızdırandan sonra.
Pişik daha evə qayıtmadı. Nə çətir, nə yumaq, nə pişik balası mistik tarixdə
görünməmiş, mistik bir eyləm yaratdıqlarının heç zaman fərqində olmayacaqlar. Onlara
qədər odlu Geennadan qayıdan olmamışdı (Sizif və digər əsatir qəhrəmanlarından
danışılmır)..
***
Günlərin bir günü ev öz tənhalığı ilə baş-başaykən, sakinlərin heç birinin mənzildə
olmadığı vaxt, amma başmaqların yenə üçüncü nöqtədə qoyulduğundan aktivləşmiş
üçbucaq rejimində İnfernodan bir qığılcım sıçrayıb xalı üzərinə düşdü, yanğın baş
verdi. Nənənin ocağı ikinci kərə yandı. Əslində yanğın da demək olmazdı, çünki yanan
tək bir xalça idi. Özü də çox səliqə ilə yanırdı. Yanğın başqa yerlərə sirayət etmir, hətta
döşəməyə belə toxunmurdu. Xalça tam yanıb qurtaranda kanal qapatıldı. Beləcə xalısız
otaqda daha nənənin başmaqlarını çıxarıb üçüncü nöqtə yaratmasına ehtiyac qalmadı.
Məşum üçbucaq deaktivə olundu.
***
Vaxt ötdü. Nəsillər bir-birini əvəz etdi. Nənə dünyasını dəyişdi, ana qocaldı, qızcığaz
danışmaq öyrəndi, böyüdü, uşaq dünyaya gətirdi - qız uşağı. Bu mənzilin sahibi yenə
üçlük idi – nənə, ana, nəvə.
Uşaq bütün günü yalın döşəmədə o tərəf-bu tərəfə qaçır, ayağındakıları çıxarıb tullayır,
tez-tez xəstələnirdi. Qərara gəldilər ki, xalça almaq lazımdır. Alındı. İri, yun 2x3 ölçüdə
Suriya xalısı. O qədər gözəl idi ki.... Nənə ayaqqabılarını qapının yanında çıxarıb xalının
üstünə keçdi. Elə həmən an qısaqapanma baş verdi...
***

Çöllükdü. Həyat nişanəsi vermir, boz çöllük. Tək bir qarış hissəsi qum burulğanından
aramsız ehtizazda. Əgər müşahidəçi olsaydı geopatogen zona deyərdi adına.
Buranın əzəli qonağı küləklərdi. Çünki tikanlı kolcuqlar və çınqıllar səltənəti maneə
çıxartmırdı onların qarşısına. Bir gün çölün qonşuluğunda yerləşən şəhər öz
sərhədlərinə sığmadı, aşıb-daşdı, ağır-ağır və inadla çölü aldı altına. Küləklər sürgün
edildi bu yerdən, azadlıqları buxovlandı, qarşılarına divarlar çəkildi. Sirli dalğalar zonası
susduruldu sanıldı. Amma öz daxili qanunları ilə idarə olunan başqasının qanunlarıyla
susdurulmaz zatən.. Şəhər bu yerlərə adlayanda çöl unutdu burulğanı, burulğansa
unutmadı özünü..

• 1
• 2
• 3
• 4
• 5