Rəhim Əliyev. Xalaqızılar (novella)
27-09-2024
27-09-2024
10-08-2024
27-07-2024
Cyriel Byussenin "Bibilər" romanı
Flamand ədəbiyyatının klassiki Cyriel Byussenin "Bibilər" romanı Azərbaycan dilində nəşr olunub
Flamand ədəbiyyatının ən tanınmış simalarından Siriel Busse ( 1859-Qent-1932 Afsne) Belçika ədəbiyyatında 20-ci əsrə damğasını vurmuş sənətkarlardandır. Flamand naturalist ədəbiyatının ən görkəmli nümayəndələrindən olan Bussenin hekayələri, dram əsərləri və romanları dünyanın bir çox dillərinə tərcümə edilsə də dilimizə ilk dəfə tərcümə edilib. Ədibin “ Bibilər” əsəri Anar Rəhimovun tərcüməsində Alatoran nəşriyyatında yenicə işıq üzü görüb.
Dövrün digər varlı flamand ailələrin övladları kimi fransızca təhsil alsa da, onu sevdirən və xüsusi edən özünü flamand dilinin qorunmasına həsr etməsi, əsərlərini əsasən flamand dilində yazması olub. Bununla da ədib hər bir Belçikalının qəlbində vətənsevər və millətsevər biri olaraq taxt qurmuşdur. Yaradıcılığa ilk başladığı illərdə müasiri, holland ədəbiyyatının görkəmli nümayəndələrindən Luis Kouperslə yaxın münasibət qurmuşdur və bu əlqələr nəticəsində yazarın ilk kitabı doğma vətənində deyil, məhz Hollandiyada nəşr edilmişdir.
Bussenin ilk əsəri olan “ Het recht van den sterkeste” ( 1893- Ən güclünün haqqı) onun realist yazar olaraq geniş imkanlarını göstərir, Emile Zola, Kamile Lemonie ə Gi de Mopassan kimi böyük realist yazarlardan təsirləndiyini əyani biruzə verir.
Roman və hekayələrdən savayı Buyse dram əsərləri ilə də yetərincə şöhrət qazanmışdır. “ Het gezin Van Paemel” adlı əsərində misal üçün ədib təzyiqlərə məruz qalan, sıxılan kəndlilərdən bəhs edirsə, daha sonra yazdığı “Bibilər” və İctimai cəza” adlı romanlarında əsasən çərçivəyə salınmış, müəyyən qaydalarla idarə edilən insanların ifşası ilə çox uğur qazanır.
Ədib ümumən usta psixoloji portret təsvir etməyi ilə müasirləri arasında seçilmişdir.
Alatoran nəşriyyatının Buysenin Azərbaycan oxucularına təqdim etdiyi “ Bibilər” əsəri burjua həyat tərzi keçirdən insanların həyatındakı imkansız sevgi, güc nümayişi, pul və xəyanət haqqındadır.
“Bibilər” 20-ci əsrin əvvələrində Belçikada yaşayan kiçik burjua ailəsinin faciəsi haqqındadır. Dufor ailəsində hər şey, tamamilə hər şey güclü, hökmran, hikkəli Klemens bibi, Estella bibi və Viktoir bibinin ətrafında dövr edir. Onlar ailəni zənginlikləri və daha çox mühavizəkar dini etiqadlara söykənən mənəvi keyfiyyətlər qayda-qanunu ilə idarə edir. Ata və oğul Maks daim onların keşiyindədir və qızları Klara, Adriena və Esma da onların sözəbaxan qulluqçusu roluna hazırlanır. Psixoloji portret çəkmək ustası olan müəllif bugünün oxucusu üçün xeyli dərəcədə maraqlı və aktual olan mövzulara toxunur, təzyiq, qayda-qanunların, çərçivələrin və sevginin mübarizəsini usta bir qələmlə oxuculara çatdırır.
Ümid edirik ki, Alatoran nəşriyyatının oxuculara təqdim etdiyi Belçika klassik ədəbiyyatının şah əsərlərindən hesab edilən “ Bibilər” sevilərək və dəyər verilərək oxunacaq.
Flamand ədəbiyyatının klassiki Cyriel Byussenin "Bibilər" romanı Azərbaycan dilində nəşr ol">