125 il öncə dahi kinoaktyor, rejissor, ssenarist, səssiz filmlərin universal ustası Çarli Çaplin dünyaya gəlib. Bəs Çarli Çaplinin ən məhşur filmlərini tanıyırsınızmı?

“Böyük diktator”

Siyasi satira olan “Böyük diktator” dünya kinosunun klassikidir. Filmin premiyerası ABŞ tamaşaçıları üçün gözləmilməz bir hadisəyə çevrilir. Axı Çaplinin filmdə Hitleri (filmdə onun adı Adenoid Hinkel) parodiya edərkən hələ ABŞ Almaniya ilə müharibə aparmırdı. Onda Amerika cəmiyyəti üçün Hitler sadəcə zərərsiz və gülməli bir diktator idi. Bunun üçün də film həm tamaşaçıların, həm də kinotənqidçilərin gözlənilməz dəstəyini alıb, ağlagəlməz uğurlar qazandı. “Böyük diktator” birdən birə beş nominasiyada Oskara namizəd göstərildi.

“Körpə”

“Körpə” Çarli Çaplinin çəkdiyi ilk tammetrajlı filmdir. Çaplin həm də bu filmin ssenari müəllifi, prodüseri, bəstəkarı idi elə filmdə baş rolu da Çaplin özü oynayırdı. “Körpə” səssiz film tarixində dönüş nöqtəsi oldu. Filmdə komik səhnələr, faciəvi və lirik səhnələrlə əvəz olunurdu. Süjet faciəvi hadisələrlə dolu olsa da “Körpə” ümumilikdə xoşbəxt sonluqla bitən bir filmdir.

“Qızıl ehtirası”

1925-ci ildə ekran üzü görən “Qızıl ehtirası” filmi bir çox kino tənqidçilər tərəfindən səssiz kino tarixinin ən gözəl komediyası hesab olunur. Filmdə sərt hava şəraitində qızıl axtarışına çıxmış avaraların macərası əks olunur. Qızıl arxasınca ABŞ-ın şimalına, qarlı yollarla soyuq ştatlara axışan səfillərin ucu-bucağı görünməyən köç karvanını əks etdirmək üçün Çaplin filmə beş yüzə yaxın avara dəvət edir.

“Böyük şəhərin işıqları”

1931-ci ildə istehsal olunmuş bu səssiz romantik komediya, səssiz film dövrünün sonlarına təsadüf edirdi. Ancaq Çarli Çaplin səsli kinomatoqrafiyaya qarşı idi. Buna baxmayaraq “Böyük şəhərin işıqları”nda musiqi və səs effektlərindən istifadə olunub. Sizin gördüyünüz kadr, bir cəhətinə görə maraqlıdır ki, Çaplinin qəhrəmanı çiçəyi sol əlində tutub. Çaplin doğurdan da solaxay olub, hətta sol əllə skripkada ifa etməyi sevərmiş

“Yeni çağ”

Sənayə cəmiyyətinə həsr olunmuş bu kinosatiranın təqdimatı 1936-cı ilin fevralına təsadüf edir. İlk başlarda Çaplin səsli film çəkmək istəyirmiş, amma qəhrəmanının nə danışacağına heç cür qərar verə bilmir. Nəticədə qəhraman heç nə danışmır, amma mahnı oxuyur... Di gəl ki, mahnının fransız və italyan dilini xatırladan sözləri də anlamsızdır. Lakin, filmdə işlədilən melodiyalar qısa vaxtda çox məhşurlaşır.

“Səhnə işıqları”

Bu lirik traqikomediya 1952-ci ildə çəkilir və az sonra ABŞ-da qadağan olunur. Gənc balerinayla qoca, özü də alkoqolik, hələ bir filanda ölən alkoqolik klouna sevgisi, o dövrün puritan (əxlaqca mühafizəkar) Amerikası üçün yolverilməz idi. Həmçinin Çaplini filmində kommunizmə simpatiyada günahlandırırdılar, Çaplinsə heç nəyə məhəl qoymadan Avropaya üz tutub, filmini orda göstərməyə qərar verir, ABŞ höküməti isə öz növbəsində onun ölkəyə geri dönüş vizasını ləğv edir.

Qalib dönüşü

Çaplin çətin və kasıb gəncliyini İngiltərədə keçirir. Burda o beş yaşında səhnəyə çıxır. O, 14 yaşına qədər ümumiyyətlə saymağı və yazmağı bilmirdi. 1912-ci ildə həmişəlik ABŞ-a üz tutur. Çaplin 10 ildən də az müddətdə öz ölkəsi İngiltərəyə ulduz kimi qayıdır, 1930-cu illərdə isə İngiltərə yenidən bu böyük aktyoru qarşılayır. Bu foto həmin illərdə Londonda çəkilib.

Çevirdi: Namiq Hüseynli

Məndə : DW.de

• 1
• 2
• 3
• 4
• 5