Ernest Heminquey

 Miçiqan

İngiliscədən tərcümə: Kazım Səlimov, 2016.

([email protected])

Cim Gilmor Hortons-Bey qəsəbəsinə Kanadadan gəlmişdi. Dəmirçi dükanını da qoca Hortondan almışdı. Bəstəboylu, əsmər bənizli idi, iri əlləri, qalın və böyük bığları vardı. Yaxşı nalbənd idi, amma önlüyünü geyinəndə də heç dəmirçiyə oxşamırdı. Dəmirçi dükanının üstündəki otaqda yaşayırdı, yeməyini də D.J.Smitgildə yeyirdi.

Liz Kouts Smitgildə qulluqçuluq edirdi. Missis Smit iribədənli, təmizkar xanım idi və indiyədək Liz qədər səliqəli qız görmədiyini deyirdi. Lizin gözəl ayaqları vardı və həmişə zolaqlı pambıq parçadan təmiz önlük bağlayırdı. Cim onun saçlarının daim səliqə ilə arxaya darandığına fikir vermişdi və üzünə baxmaqdan xoşlanırdı, çünki üzündə  şuxluq vardı, amma onun haqqında heç fikirləşməmişdi.

Lizin Cimdən çox xoşu gəlirdi, onun dəmirçixanadan çıxıb gəlməsinə tamaşa etməyi sevirdi və bəzən Cimin yolu keçib yaxınlaşmasına baxmaq üçün gedib mətbəxin qapısında dururdu. Onun bığlarından xoşu gəlirdi, güləndə ağaran dişlərini görməkdən xoşu gəlirdi. Onun dəmirçiyə oxşarının olmamasından da çox xoşu gəlirdi. D.J.Smit və missis Smitin ona xoş münasibəti də Lizi sevindirirdi. Bir gün Cim həyətdə ləyəni qoyub yuyunanda onun əl-qolundakı tüklərin qara, qolunun gün dəyən yerindən yuxarı hissəsində isə ağ olmasını gördü və xoşuna gəldi. Buna görə içindən qəribə bir duyğu keçdi.  

Hortons-Bey qəsəbəsi beş evdən ibarət idi, Boyn Siti və Şarlvuanı birləşdirən əsas yolun kənarında yerləşirdi; bir mağaza, fasadının üst hissəsində hündür dekorativ çıxıntı olan və qarşısında daim furqon dayanan poçt binası, Smitin evi, Stroudun evi, Dilvortun evi, Hortonun evi və Van Huzenin evi vardı. Evlər gur qarağaclığın içində idilər. Yolun yeri çox qumsal idi və hər iki tərəfində fermer təsərrüfatları və meşəlik görünürdü. Yolun qəsəbədən yuxarı hissəsində metodist kilsəsi vardı və əks istiqamətdə, qəsəbənin aşağı çıxışında isə məktəb dururdu. Dəmirçi dükanının divarları qırmızı boya ilə rənglənmişdi və məktəblə üz-üzə idi.

Meşənin içindən keçən maili qumsal yol təpədən körfəzə düşürdü. Smitin evinin arxa eyvanından baxanda gölə enən və körfəzin o biri sahilinə qədər uzanan meşə görünürdü. Yaz-yay aylarında, uzaqda, körfəzin parlaq maviliyində Şarlvuadan və Miçiqan gölündən əsən küləklərin yaratdığı köpüklənib ağaran dalğalar çox gözəl olurdu. Liz, Smitin evinin arxa tərəfində durub uzaqda, göldə dəmir filizi daşıyan və Boyn Siti tərəfə üzən barjları seyr edirdi. Liz gölə baxanda onların hərəkət etdiklərini hiss edə bilmirdi, amma gedib bir-iki boşqab silib qayıdanda barjlar uzaqlaşıb torpaq çıxıntısını – burunu keçmiş olurdular.

Liz durmadan Cim Gilmor haqqında düşünürdü. Amma Cim qıza çox da fikir verənə oxşamırdı. O, D.J.Smitlə dəmirçixana haqqında, Respublikaçılar Partiyası haqqında və Ceyms G. Bleyn haqqında söhbətlər edirdi. Axşamlar böyük otaqda oturub lampa işığına The Toledo Blade və Grand Rapids qəzetlərini oxuyurdu, ya da D.J.Smitlə gedib körfəzdə fənər işığına balıq oxlayıb tuturdular.

Payızda o, Smit və Çarli Uaymenlə furqona çadır, azuqə, balta, tüfəng və iki it götürərək, Vanderbiltin arxasındakı şamlıq düzünə, maral ovuna getdilər. Liz və missis Smit onların yoluna dörd günlük yemək hazırladılar. Lis istəyirdi ki, bu səfərə, Cim üçün yeməyə xüsusi nəsə hazırlasın, amma sonda alınmadı, çünki, missis Smitdən yumurta və un istəməyə çəkinirdi və qorxurdu ki, özü gedib onları alsa, bişirəndə missis Smit görər. Missis Smit yəqin ki, heç nə deməzdi, amma Liz çəkinirdi.

Cim maral ovunda olduğu bütün müddətdə Liz onun haqqında fikirləşdi. Onun ayrılığı yaman pis idi. Cim haqqında fikirləşməkdən yata da bilmirdi, amma bundan özünün xoşlandığının da fərqindəydi. Fikirləşəndə keyfi əməllicə durulurdu. Onlar qayıtdıqları gündən əvvəlki gecə Liz heç yuxulamadı, daha doğrusu ona belə gəldi ki, yuxulamadı, çünki hər şeyi qarışdırmışdı, gah yuxuda görürdü ki, oyaqdır, gah da həqiqətən yuxulamırdı. Furqonun yolla gəldiyini görəndə içində bir süstlük və ağrı hiss elədi.

Cimi gözləməkdən səbri tükənmişdi, Lizə elə gəlirdi ki, o gəlib çıxsa hər şey yaxşı olacaq. Furqon böyük bir qarağacın altında dayandı və missis Smitlə Liz bayıra çıxdılar. Kişiləri saqqal basmışdı, furqonda, arxadan taxtaya dönmüş nazik ayaqları bayıra çıxan  üç maral cəmdəyi vardı. Missis Smit ərini öpdü, əri də onu möhkəmcə bağrına basdı.  Cim “Salam, Liz,” – dedi və gülümsədi. Liz bilmirdi Cim gələndə nə olacaq, amma əmin idi ki, nəsə olacaq. Heç nə olmadı. Sadəcə kişilər evlərinə qayıtmışdılar. Cim kətan çuvalları dartıb çıxardı və Liz maralları gördü. Biri iri erkək maral idi. Cəmdək soyuyub qurumuşdu, furqondan qaldırıb çıxarmaq üçün naqolay idi.

“Bunu sən vurmusan, Cim?” – Liz soruşdu.

“Hə… gözəldir, deyilmi?!” – Cim onu çiyninə aldı və hisxanaya apardı.

O axşam Çarli Uaymen şam yeməyinə Smitgildə qaldı. Bu vaxt Şarlvuaya qayıtmaq çox gec idi.

Kişilər yuyundular və böyük otağa keçib oturub şam yeməyini gözləməyə başladılar.

“O küpədə bir şey qalıbmı, Cimmi?” – D.J.Smit soruşdu. Cim tövləyə gedib ova apardıqları viski küpəsini furqondan düşürdü. Küpə dörd qallonluq[1] idi və hələ dibində kifayət qədər viski çalxanırdı. Küpəni gətirəndə yolda başına çəkərək bir uzun qurtum aldı. Belə böyük qabı qaldırıb içmək çox çətin idi – köynəyinin yaxasına viski dağıldı. Cim əlindəki küpə ilə içəri girəndə otaqdakılar gülüşdülər. D.J.Smit stəkan istədi və Liz gedib üç stəkan gətirdi. D.J. onları ağızlarına kimi doldurdu.

 “Yaxşı, sənin şərəfinə D.J.” – Çarli Uaymen dedi.

“Vurduğun erkəyin şərəfinə, Cimmi” – Smit dedi.

“Vura bilmədiklərimizin şərəfinə” – Cimmi dedi.

“Həə…əladır!”

“İlin bu vaxtında bütün dərdlərə ən yaxşı dərmandır”.

“Birini də getsək necə olar, oğlanlar?”

“Sağ ol D.J.”

“Getdik badələri, oğlanlar.”

“Gələn il də ova getməyimizin sağlığına.”

Cimin keyfi qalxmışdı. Viskinin dadının ona verdiyi keyfi və gətirdiyi hissi sevirdi. Rahat yatağının və isti yeməyin yanına, dəmirçixanasına qayıtmasına sevinirdi. Bir stəkan da içdi. Şam yeməyinə yığışan kişilərin keyfi xeyli qalxmışdı, amma bir-birilərinə qarşı çox hörmətli idilər. Liz yeməyi gətirib stola qoyandan sonra özü də ailə ilə şam yeməyinə oturdu. Əla şam yeməyi idi. Kişilər yeməyə ciddi girişmişdilər. Yeməkdən sonra onlar yenə böyük otağa keçdilər, Lizlə missis Smit stolun üstünü yığışdırdılar. Sonra missis Smit yuxarı mərtəbəyə qalxdı və bir az sonra Smit də otaqdan çıxıb ora qalxdı. Cim və Çarli hələ böyük otaqda idilər. Liz mətbəxdə sobanın yanında oturmuşdu və özünü elə göstərirdi ki, guya kitab oxuyur, əslində isə Cim haqqında fikirləşirdi. Gedib yatmaq istəmirdi, çünki bilirdi ki, Cim böyük otaqdan çıxıb mətbəxdən keçəcək, onu görməyini özü ilə yatağına aparmaq istəyirdi.

Cim otaqdan mətbəxə çıxanda Liz bütün varlığı ilə onu düşünürdü. Cimin gözləri işıqlanmış, saçları qarışmışdı. Liz başını aşağı salıb kitaba baxırdı. Cim arxadan onun oturduğu stula yaxınlaşıb dayandı, Liz onun nəfəsini duyurdu. Sonra qollarını onun bədəninə sarıdı. Qızın döşləri böyüyüb bərkləşdi, giləsi onun əlində iriləşmişdi. Lizi qorxu bürüdü, ona indiyədək toxunan olmamışdı, amma ürəyində – “axır ki, mənə gəldi, doğrudan gəldi,” –  deyirdi.

Liz qorxudan gərginləşib donmuşdu və nə edəcəyini bilmirdi. Cim onu stulun arxasına sıxdı və öpdü. Bu elə kəskin, ağrılı, alıcı bir hiss idi ki, Liz elə bildi ürəyi dayanacaq. Stulun söykənəcəyindən Cimin bədəninin hərarətini hiss edirdi və bu ona dözülməz gəlirdi. Sonra içindən nəsə keçdi, gərginliyi yumşalmağa başladı və istiliyin bədəninə yayıldığını hiss etdi. Cim onu bərk qucaqlamışdı və indi qız artıq bundan xoşhallanırdı. Cim onun qulağına pıçıldadı: “Gedək, bir az gəzək.”

Liz paltosunu asılqandan götürüb geyindi və onlar bayıra çıxdılar. Cim bir qolu ilə onu qucaqlamışdı, onlar yeridikcə tez-tez dayanıb bir-birinə sıxılırdılar və Cim qızı öpürdü. Göydə ay görünmürdü və onlar ağaclığın içi ilə, ayaqları topuğacan quma bata-bata aşağıya, körfəzdə gəmilərin yan aldığı körpüyə və anbara tərəf gedirdilər.

Suyun ləpələri körpünün dayaqlarını döyürdü və körfəzin əks sahili zülmət qaranlıq içindəydi. Hava soyuq idi, amma Liz Cimin yaxınlığının istisindən alışıb-yanırdı. Onlar anbarın damının altında oturdular və Cim onu özünə tərəf çəkdi. Qız qorxdu. Cim bir əlini onun yaxasından içəri salıb döşünü əlləməyə başladı, o biri əlini isə qızın dizinin üstünə qoymuşdu. Liz çox qorxmağa başladı, onun nə edəcəyini bilmirdi, amma özünü ona tərəf daha da yaxınlaşdırdı. Sonra dizinin üzərindəki ağır əl aşağı sürüşüb ayağının üzərində dayandı və yavaş-yavaş yuxarı qalxmağa başladı.

“Eləmə, Cim,” – dedi Liz. Cim yuxarı çıxmaqda davam edirdi.

“Olmaz Cim, olmaz, dayan.” Nə Cim, nə də onun böyük əli qızın sözlərinə fikir verirdi.

Üstündə oturduqları taxtalar bərk idi. Cim onun ətəyini qaldırdı, ona nəsə eləmək niyyəti vardı. Liz bərk qorxmuşdu, amma istəyi ilə də bacarmırdı. Bunu istəyirdi, amma həm də bundan çox qorxurdu.

“Etmə, Cim, olmaz… belə etmək yaxşı deyil.”

“İstəyirəm. Olar. Bilirsən ki, etsək yaxşı olar.”

“Yox, olmaz Cim... Bunu etməməliyik... Ah… Yaxşı deyil… Ah, nə böyükdür, ağrıdır… Eləmə… Cim… Cim… Ahh!”

Körpünün döşəmə taxtaları bərk, kor-kobud və soyuq idi, Cimin ağır bədəni qızın üzərində idi, onu sıxırdı, ağrı verirdi. Liz çox narahat idi, əzilirdi, əllərilə onu geri basdı. Cim yuxulamışdı. Hərəkət edənə oxşamırdı. Liz onun altından çıxıb oturdu. Ətəyini, paltosunu düzəldib, saçlarını səliqəyə salmaq istədi. Cim ağzı aralı vəziyyətdə, yuxuda idi. Qız əyilib onun yanağından öpdü. O, yatmağında idi. Liz onun başını bir az qaldırıb silkələdi. O, başını çevirdi və udqundu.

Liz ağlamağa başladı. Durub körpünün axırına qədər getdi və suya baxdı. Körfəzdən duman gəlirdi. Liz üşüyürdü və üzülürdü. Ürəyində, sanki, hər şeyin keçib-getdiyi hissi vardı. Geri qayıdıb Cimin uzandığı yerə gəldi, onu bir də silkələdi ki, bəlkə oyana.

Qız ağlayırdı.

“Cim, – dedi, – Cim, noolar, Cim.”

Cim qurdalandı, bir az da yerini rahatlayıb yumuldu. Liz paltosunu çıxardı, əyilib  paltonu onun üzərinə saldı, kənarlarını ehmalca onun altına keçirib səliqəylə bükdü. Sonra körpünün o biri başına tərəf addımladı və qumsal yolla yuxarı, yatağına doğru getməyə başladı. Körfəzdən ağacların arası ilə soyuq duman qalxırdı.

1921.

• 1
• 2
• 3
• 4
• 5