Məhəmməd Salur. Müqayisəli Frazelogiya
06-12-2024
06-12-2024
23-11-2024
11-11-2024
Rəhim Əliyev
Xalaqızılar
(novella)
Həmin bazar günü Rəşid dostunun bağına həvəssiz getdi. Vəliş müəllim onu çoxdan dəvət eliyirdi, amma onun əli çatmırdı, çünki iki yerdə çalışırdı və daim tələsirdi. Kəndtikinti idarəsi çün cürbəcür layihələr düzəldirdi, amma onların işçisi deyildi, müqavilə nən sifarişlər götürüb kiraladıği ofisdə qaralayır və aparıb təhvil verirdi. Pulunu iki aydan sonra verirdilər. Sovetlər təzə dağılmışdi, maaşlar çox aşağı iydi, hər adam iş tapa bilmirdi. Rəşid tikinti mühəndisi iydi, bu çətin vaxtlarda tələbə dostları karına gəlirdilər, hansı idarənin qapısın açsaydın onlardan birini görürdün. Vəliş müəllim də Kəndtikinti idarəsində müavin iydi, maliyyə işlərinə baxırdı. Uşaqlığı Ağstafa bazarında keçmışdi, alıb-verməkdə usta iydi, üstəlik də bu işi sevirdi. Gedib maliyyə idarəsində yerlidən qohumdan tapırdi, idarə üçün az-çox pul ayrılmasına nail olurdu. Heç kəsə lazım olmayan layihələrin sifarişini alır, onları Rəşid kimi dostlara verirdi. İşin haqqı isə üç yerə bölünürdü, çox adam buna razı olmurdu, amma Rəşid razı olurdu, çoxuşaqlı evdə böyümüşdü, aza da qane olurdu.
Vəliş müəllim qoyun ətini və araq içməyi xoşlurdu, ona görə qonaq çağırmağı vird eləmişdi. Evdə araq içəndə loo düşürdü, arvadı özünü dağıdırdı. Ona görə Vəliş müəllim hər şənbə layihə çəkmək adi nan bağa gedir, yolda bir kilo quzu əti və yaxşı göyərti alıb ətli kükü bişirirdi. Tək içməmək üçün qonaq çağırırdi. Bu dəfə də Rəşidi çağırmışdi, onun xətrini çox istəyirdi Vəliş müəllim, çünki pul söhbətində ağzı bütöv iydi, pulun az-çoxluğu barədə heç vaxt danışmazdı.
Rəşid bağa çatanda quzu küküsü hazır iydi. Oturub zoğal arağı nan bismillah elədilər. İnsafən Vəliş müəllimin gözəl süfrəliyi var di, çox da istiqanlı dost iydi. Birinci badəni götürəndə həmişəki sözlərini dedi:
-Həkim maa deyib ki, arağı azalt, amma deyib birdən atmaq olmaz ha bu zəhrimarı...Xoş gəlmisən, sen erkəy oğlansan...- deyib göyümtül zoğal arağını başına çəkdi.
Kükü əla iydi, Vəliş müəllim ona çoxlu qara turşu qatırdi, bu da yeməyə məxsusi bir dad verirdi və bu dad arağın acılığını şit yağ kimi silib sığallırdi. Yeməkdən doyandan sonra Vəliş müəllim üç litirlik balonu götürüb mindi Vaz-03 -ə, getdi pivə almağa. Rəşid araq udmağa fasilə verdiyinə görə dostundan çox razı qaldı. Siqaret yandırıb stola yaxın səkidə var-gəl eləməyə başladi.
Bir azdan dəmir alaqapı döyüldü. Rəşid evin böyüründəki qapıya tərəf getdi, bir tayı Vəliş müəllim maşını çıxarandan aralı qalmışdı. Qapıda cavan bir qadın durmuş di, əlində ağ dəmir vedrə vardı, qət təzə idi. Qadın onu qulpundan yox, körpə tutan kimi sağ böyründə özünə sıxıb tutmuşdu.
- Vəliş məllim yoxdu, bir az cücələr çün gəzənə yığmaq istirəm...
Qadın ortaboy, dolu bədənli, buğdayı idi, ətli yanaqları bir az sallanmışdı, amma azca qızartısı, tək-tək çilləri vardı. Dodaqları nazik iydi yanıb çartdaq-çartdaq olmuşdu gündən, rəngi bilinmirdi. Sarımtıl gözləri üzünə görə xırdaydi, uşaqcasına gülümsürdi. Rəşid qadının peyda olmağından çox razı qaldı öz içində, qadını yaxşıca süzüb dedi:
- Pivə almağa gedib, mən icazə verirəm, nə qədər istirsiz gəzənə yığın...
- Yaxşı qonağa oxşursuz, amma demirsüz ki, gəl otur, çay iç.- dedi qadın.
Rəşid qadının üzdülügündən razı qaldı. Fikirləşdi içində ki, yəqin Vəliş müəllim nən münasibəti var, amma ədəb xatirinə dedi:
- Gəl otur qonşi, əllu vurarsuz, mənə yoldaşlıq elün, Vəliş məllim qonağı atıb gedib...
- Əllidən də az,- dedi qadın xeyli fikirləşəndən sonra, gəlib stolun dalında oturdi- mən qonşu degiləm, hasarın o üzü ata həyətimdi, özüm Butada oluram...
Qadın düz Rəşidin gözlərinin içinə baxıb danışırdi. Rəşid orta boylu, balaca qarnı olan yekəbaş kişi idi. Başı yekə kişilər qadınlara xoş gəlir, Rəşidin başında tük seyrək iydi, bunu bəyənmədi qadın, hərçənd ki, o, seyrək tükləri də səliqə nən sağa daramış di ki, alnındakı keçəli ört-basdır eləsin. Amma Rəşidin də bir az sırtıq görunən yapışıqlı gözləri gülümsəyə bilirdi, rəngsiz di.
Rəşid su istəkanına qadın çün araq süzdü, sonra dağlı çörəyinin üstünə kükü yaxıb qadına verdi, öz badəsini götürdü:
- Bağışdayın, adınız nə di?
- Dariyə,- qadın stəkanı götürüb dedi, o biri əli nən çörəyi aldı.
- Dariyə xanım, sizin sağlığınıza...-Rəşid badəsini qadın nan toqquşdurub onun içməyini gözlədi.
Qadın sağ ol, deyib arağı başına çəkdi, bir az üz-gözünü turşudub çörəyini dişlədi. Rəşidə elə gəldi ki, qadın onu təəccüblətmək istəyir. Ara uzananda Rəşid soruşdu:
- Neçə uşağınız var?
Dariyə dedi ki, iki uşağı var, özünə iş axtarır, əri qarovulçu di. O da yaxşı iş axtarır. Qadın həvəs nən danışırdi, şəhər adamı nan ünsiyyət aşkar xoşuna gəlirdi. Rəşid yenə araq süzmək istəyəndə Dariyə istəmədi. Qalxıb vedrəsini götürdü, dedi:
- Bir çəngə ot yığıb Vəliş məllim gelməmiş aradan çıxım, siz ondan səxavətdisiz...
- Siz şəhərə gəlirsiz?
- Hə, sabah 28 metrosuna gələcəm. Dərman almağa...
- Olar qarşılayım sizi orda? Ofisim oralarda di,- Dariyə kişinin gözünün içinə gülümsədi, dedi:
- 12 -də çıxacam metrodan.
Dariyə iri əncir ağacına tərəf getdi. Ayaqları dümdüz, dolu iydi, amma əynindəki uzun göy güllü xələt çirkli iydi. Balaca aradan sonra Vəliş müəllim yaşlı bir kişi nən qayıtdi. Yerlisi iydi. Tanış oldular, Rəşid əncir ağacına sarı baxdı. Dariyə yox iydi, deyəsən gəzənə yığmıb getmişdi. Oturub pivə içməyə başladılar.
2.
Səhər Rəşid düz on ikidə metronun çıxacağından aralıda durub qadını gözlədi. Dariyə ordan çıxanda tamam alayı göründi Rəşidə. Püstə içi yubkanın üstündən geydiyi düyməli kofta tərtəmiz ağ, ütülü iydi. O, düz ortadan tağ ayırmış di, sacında darağın izləri bilinirdi. Uşaqyana təbəssüm də üzündəydi. O, salamdan sonra dedi:
- Görək Səfərə rast gələcəyik...
- Kim di Səfər?
- Oonşumuzun evi boş olanda orda kirada qalırdi, əskər paltarı tikən fabrikdə müdir iydi,- Dariyə aranı doldururdi özü,- atam nan dostluq elirdi, həmişə nərd oynurdular. Səfər tək yaşırdi, anam hərdən ona xörək də bişirirdi. Hərdən deyirdi get Səfəri oyat, işə gecikməsin... Eh, ölmürdüm bunun çün!
Dariyə bunu deyəndə genə Rəşidin gözünün içinə baxdi, o isə suval verdi:
- Anan şübhələnmirdi?
- Yoox, onda uşaq idim, 13 yaşım vardı...
28 may metrosundan aralaşanda Rəşid gözlədi ki, haradasa buralarda taksavatdıq eləyən Səfərə rast gələcəklər. Amma o qarşılarına çıxmadı və Rəşid bundan razı qaldi. Nəsə danışmaq çün soruşdi:
- Deyesən eşqbazlığa tez başlamısan...
- Hə, qoyunları mənə otardırdi atam, gözümü açandan o kolluqlarda, daşların dibində nə qədər külbaşlıq etmişəm...
O, uşaqlığından danışırdi, deyəsən yaddaşında seksdən başqa heç nə ilişib qalmamışdı. O atasının televizor almağından danışdı, onun seksuallığı elə bil bu televizor nan başlamışdı, filmlər onun yoxsul uşaq fantaziyasını obrazlar nan doldurmuşdi, dedi:
- Orda bir dənə maç-quc olan kimi atam nan anam öz balaca otaqlarına girib qapını bağlırdılar...
Onlar Rəşidin ofisinə gəlib suda toyuq qaynatdilar, Dariyə bu dəfə içmədi araq. Sonra o biri balaca otaqdakı ikinəfərlik divanda uzandilar. O, uşaq kimi üzüyola idi, bir az da elə bil öz sərbestliyi nən fəxr elirdi. Dariyənin hər şeyi yaxşı idi, amma bircə bədəninin dərisi elə bil gündən yanıb bərkimişdi, heç bir təravəti qalmamışdı. Rəşidin sə ən çox sevdiyi qadının yumşaq, təravətli dərisi iydi.
Gedəndə Dariyə dedi:
- Evden aptek adi nan çıxmışam. Pulum çatmır dərmana, imkan varsa mənə iki şirvan ver...
- Baş üstə,-Rəşid zarafata salıb ona beş şirvan verdi.
Dariyə pulu alıb qapıdan çıxanda ayaq saxladi, dedi:
- Xalam qızı var, 73-cü il di, mamlamatan şey di, gələn səfər onu da gətirə bilərəm. Telefonumu yaz,-dedi.
Rəşid ev nömrəsini kitabçaya yazdi. Qonaq gedəndən sora fikirləşdi ki, axı Dariyənin xalası qızı çün kimi tapsın, bəlkə dördlükdə maraqlı oldi.
3.
Behriyə xalaqızı dolu bədənli, qametli, ağcamaya qız idi. Rəşid onu görəndə Xalidi dəvət eleməyinə peşman oldi. Xalaqızının ağ ətli sifəti, qəhvəyi gözleri onun xoşuna dəldi. Yüngül sarı güllü yay paltarında iydi. Amma artıq gec iydi, Xalidi dəvət eləmişdi. Dariyənin də xətrinə dəymək istəməzdi, mərd, kişiyana idi, çox kişilərdən etibarlı gəlirdi ona. Yenə suda toyuq qaynatmağa başladılar. Xalid gecikirdi, onun işlədiyi nazirlik çox da uzaq deyildi. Görüşü nahar fasiləsinə salmışdi ki, çıxa bilsin. Süfrə hazır olanda gəlib çıxdı. O bir az monqol gözlü idi. Hündür boylu, arvad kimi ağappaq, yaşıl gözlü kişi idi, yaşı qırxı təzə keçmişdi. Birinci arvadı öləndən sonra təzə evlənmişdi, ikinci arvadın yuxarıda qohumu vardı, Xalid buna güvənib vəzifə almaq istirdi. Amma uğur nan evlənib zibilə düşmüşdü. Yekəxana arvad onun kişiliyini öldürmüşdü, viaqrasız təzə arvad nan yırğa eləyə bilmirdi. Həkim demişdi ona ki, ürəyinə yatan ikinci bir qadın tapsın, bəlkə bu kömək eləyər. O, Odessada Elektrotexnika institutunda oxumuşdu, amma son illər çayxana Elmi şuralarında Cənubi Amerikada yaşamış qədim xalqların dilləri nən məşğul olurdi. İki kitabı da çıxmışdı, balaca kitablar. Deyəsən ikinci kitaba görə Fəxri medal almışdı, bəlkə də medalın adi alayı cür iydi.
Rəşıd araq şüşəsini açanda Dariyə nən xalası qızı yenə içmək istəmədilər, Xalid də nazik, sallaq dərili əli nən badəsinin ağzını tutdu. Rəşid dilxor oldu, çünki tək içməkdən zəhləsi gedirdi. Xalidi dəvət eləməyinə peşman oldi.
Rəşid ikinci badəni yerə qoyanda Xalid dedi:
- Məllim, mənim iyirmi dəqiqə vaxtım qalıb...
Rəşid istədi əsəbləşsin, amma boş verəsi oldi. Xalidi qovmaq olardı, amma xalaqızı o boyda yol gəlmişdi, əli boş qayıdmasi yaxşı düşməzdi. Qadınları incitmək ona düşmürdü. Əli nən açıq divan olan balaca otağın qapısını göstərdi Xalidə:
- Stanok ordadi...
Xalid quzu kimi qalxıb balaca otağa girdi. Xalaqızı xeyli tərpənmədi. Axiırda Dariyə dedi ona:
- Səni gözdür, dur yeri...
Xalaqızı qalxıb Rəşidin yekə başına, seyrək tüklərinə baxıb birdən məhrəm-məhrəm gülümsədi və balaca otağa getdi. Rəşid araq şüşəsini götürüb süzdü özünə, badəni götürüb gülümsəyən Dariyəyə baxdi, “allah qüvvət versin” deyib içdi. O alaçiy toyuq əti nən araq içməyi xoşlurdi, dişləyəndə ətin hər tikəsini bolluca duzlurdi.
On dəqiqədən sonra Xalid otaqdan çıxıb Rəşidin üzünə gülümsəyib dedi:
- Mən qaçım, gecikirəm işə...- və düz qapıya sarı gedib gözdən itdi.
Qonaqlar gedəndə Dariyə soruşdi Rəşidden:
- Məllim, Bəhriyə soruşur bir də haçan gələk?
“Zəng elərəm” – dedi Rəşid və fikirləşdi ki, deyəsən Xalidin işi baş tutub və xalaqızıya yaxşı hörmət eləyib. Qonaqları Süleyman Rəhimov küçəsinə cən yola saldi.
3.
Qonaqların ikinci gəlişindən sonra Xalid yenə on dəqiqə sonra divan otağından çıxıb qaca-qaça getdi. Bu dəfə Süleyman Rəhimov küçəsində ayrılanda Dariyə dedi Rəşidin qulağına:
- Xalid məllimə de ki, seksdən sonra heç olmasa 15 dəqiqə qızın yanında olsun.
Rəşid başını tərpədib “xoroşo” dedi. Ofisə qayıdanda fikirləşdi ki, dostuna bir söz deməyin mənası yox di, arvadi onu daim telefon nan yoxlurdi. Üstəlik bu adamda patoloji qorxu var di arvaddan.
Tanışların üçuncü görüşündə Xalid genə on dəqiqədən sonra divan otağından çıxıb işə qaçdı. Rəşid araq şüşəsini tək boşaldıb keflendi, Dariyə nən yırğa elib beş dəqiqə xoruldadı, oyananda Dariyə yanında yox idi. Sonra xalaqızıların səsini eşitdi. Ucadan dedi Rəşid:
- Xala qızı, beş gəyqə bura gəl...
Bir az sonra Bəhriyyəni çağırmagı yadindan çıxdı deyəsən. Durub divanda oturanda gördü ki, Xalaqızı balaca otagın kandarında ayaq üstə dayanıb. Ondan bahalı ətir iyu gəlirdi, yenə həmin sarı güllü şifon paltarda iydi. Rəşid əvvəlcə gördüyünə inanmadı, xalaqızı deyəsən könüllü gəlmişdi. Xalid evdə arvadı azdırmaq üçün öz ətrindən vurmuşdu Bəhriyəyə.
- Gəl yaxına, baxim sənə,- əlini qadına uzatdı.
Xalaqızı ürək nən ona yaxınlaşdı. Rəşid onun paltarının balağından tutub qaldırdı. Müqavimət görməyib ayağa qalxdı...Bəhriyyənin bədəni ağappaq idi, dərisi uşaq dərisi kimi yumşaq və təmiz iydi. Onu Xalidə verdiyinə bir də peşman oldu. Necə kefli olsa da, qadının bədənindən misilsiz ləzzət aldı. Qonaqları yola salanda Dariyəyə dedi yavaşdan:
- İncimə, kefli idim bir az...
- Eybi yox, özü istədi, pula ehtiyacı var...
Rəşid Dariyənin bu sözlərindən çox razı qaldi.
İki-üç gün aradan sonra Rəşid Bəhiyyənin gözəl bədənini xatırladı. O day Dariyəni istəmirdi deyəsən. Amma xalaqızının ağappaq, hərdən bərq verən ətli göbəyi tez-tez gözü qarşısına gəlirdi. İstirdi Bəhriyyəni çağırsın, amma onun telefonu yox idi. Dariyəyə zəng vurub çağırmaq lazım iydi. O sa bu mərd qızın xətrinə dəymək istəmirdi. Üç gün sonra isti, küləksiz yay günündə dostu Vəliş müəllim nən kafede içib ofisə qayitdı. Bəhriyyənin ağappaq bədəni yenə yadına düşdü. Telefonu götürüb Dariyəni yığdı. Hal-əhvaldan sonra dedi:
-Xalid məllim sabah Bəhiyyəni görmey istir... Diyir yaxşı hörmət eliyəcək...
Dariyə şaqqıltı nan güldü, amma o, pul söhbətində çox ciddi idi. Dedi:
- Gəlmeyinə geler, pula ehtiyacı var. Bəs mən?..
Dariyə məsələni çox sərt qoydi. Rəşid müəllim telefonun bu başında udqundu, iri gözləri bərəldi, dedi:
-layihəmə qeydlər var,- ara verdi Rəşid, çünki anlırdi ki, Dariyə onun dediyinin mənasını yaxşı şaşa düşmür,- мəxləs işi təhvil vermişəm, pul götürməyə gedeceyem idarəyə... sora çağırram səni...
Dariyə çoxdan bilirdi ki, pul məsələlərin başı di. Pul kişinin birinci qayğısı di. Güzəştə ğetdi:
- Diyərəm gələr...
Səhər isti yay gününde Bəhriyyə ofisin kandarında görünəndə Rəşid sevindi, elə sevindi ki, heç kassadan iri məbləğ pullar alanda belə sevinməmişdi. Ona elə gəldi ki, nəsə böyük bir şey ələ keçirib. Xalaqızıdan yenə bahalı fransız ərinin qoxusu gəlirdi. Rəşid gözlürdi ki, o, Xalid müəllimi soruşacaq. Amma xalaqızının keyfi yaxşı iydi , hələ arada zarafat da elirdi. Rəşid müəllim alaçiy toyuq ətini bollu duzlayıb yeyir, badələri içəndə Bəhriyyəni təriflirdi...
Onlar özlərinə gün təyin etdiler, çünki Rəşid müəllim heç Dariyəyə zəng vurmaq istəmirdi, buna xalaqızı da qətiyyən etiraz eləmədi. Arada zəng vurub xırdalıqları aydınlatmaq çün Bəhriyyə özü şəhər telefonu nan zəng vurmaga başladı. Xalaqızıda qəribə cazibə var di. Görüşdən görüşə onun yataq obrazı parlaqlaşırdi Rəşid müəllimin yaddaşında, onun seksuallığını, yırğa hərisliyini artırırdi. Xalaqızı isə hər görüşdə narkoman ərindən dəhşətli epizodlar danışırdi. Arvadını döyür və ondan pul tələb edirdi narkotik almağa.
Qora bişirən günlərin birində Rəşid qəti qərara gəldi ki, şəhərdə Bəhriyyə çün ev tutsun. Gələndə də özünə desin. Amma cümə günü xalaqızı gəlmədi. Rəşid müəllim isə dəli-divanə oldu, Bəhriyyənin iri, ətli, ağappaq bədəni onun yaddaşında qopmadan hərlənirdi, ona rahatlıq vermirdi. O, bu yaşında anladı ki, qadına öyrəşmək nə di, gündə bir arvadla yatmağa çalışan kişilər necə səfeh di. Bu zəhrimar seks necə quyu kimi dərin şey di...
Rəşid müəllim çaşqınlıq və qadınsızlıq əzabı içində on gün gözlədi, amma xalaqızıdan xəbər çıxmadi. Onun bir yolu qalırdi, təhqiramiz olsa da, canını dişinə tutub Dariyəyə zəng vurub xəbər tutmaq. On birinci gün alaçiy toyuq nan arağı içib özünü topladı. Dariyə dəstəyi götürən kimi gülə-gülə onu doladi:
- Sesün gəlsin, ay məllim...
- Sənsiz iş keçmir, heç bir iş keçmir...-Dariyənin zarafata keçməsi Rəşidin ürəyindən oldi, elə bilirdi ki, qadın onu qınayacaq namərd hərəkətinə görə.
- Xalid məllim ev tutub xalaqızı çün. Sən nən görüşmeyini bilib, güdükçü tutubmuş... İstirsen təzə şey tapım sən çün?
- Yoo, prosto nigaran qaldım xalaqızı çün, dedim başına iş gələr...
- Xalaqızı açıb Xalidi, impatentdiyini açıb, indi Xalid dağıdır evdə arvadı da, onu elə yırğalır ki, arvad ona nə qədər istəsə pul verir, vəzifə vəd eləyib...Xalid də arvadın pulundan xalaqızıya ötürür, o qədər ötürür ki, mənə də gəlib çıxır bir az... Allah qüvvət versin Xalidə... mənim xalam qızına da...
Rəşid mat qaldı: Dariyə bacı Xalidin bütün seksual həyatını, arvad nan viaqra vasitəsi nən yaşamağa can bilirdi. Düzdü, Xalid özü xarab arvadlar kimi hər şeyi danışan iydi, amma iki-üç həftəyə bu qədər şeyi öyrənmək asan iş deyildi, yəqin Dariyə xalaqızının həyat müəllimi iydi. Demə Xalid xalaqızına öz işinə lap yaxında ev tutub ki, nahar fasiləsində rahat gedib işini görə bilsin. Dariyə fasiləsiz danışırdi və hiss olunurdu ki, xalası qızını yeni həyata qovuşdurmağı nan fəxr eləyir.
Rəşid müəllim dəstəyi qoyanda fikirləşdi ki, gərək Dariyəni bir dəfə də çağırsın mərdliyinə görə. Amma gərara gəldi ki, Bəhriyyəni daha axtarmasın. Xalaqızı onun yanına gələn vaxtlarda Xalid müəllim nən də görüşürmüş. Onun barədə planlar quranda çox sadəlövh olub, çox, fikirləşdi Rəşid müəllim.
4.
On-on iki il sonra Rəşid dostu Vəliş müəllimin şirkətində işlirdi. Şirkət təzə çoxmərtəbəli evlər tikir və satırdı. Bütün satış işlərinə Rəşid baxırdı. Bir yağışlı payız günü onların ofisinə zəng gəldi. Dəsrəyi götürən kimi Xalid müəllimin xırıltılı səsini tanıdı. Arada toyda-yasda görüşürdülər. Xoş-beşdən sonra dedi:
- Rəşid məllim, yoldaşım sizin ofisə gələcək. Ona hər iki tərəfə pəncərəsi olan hazır evlər göstər...
- Baş üstə Xalid məllim, - Rəşid bildiyi bütün şirin şözləri dedi telefonda.
Bu söhbət yadından çıxandan sonra bir gün onun kabinetinə gözəl, ağappaq bir qadın girdi, yanında da on-on iki yaşında arıq, göygöz uşaq vardı. Uşagı görən kimi Xalid müəllim yadına düşdü, uşaq onun kopiyasi iydi. Qadının üzünə baxanda Bəhriyyəni tanıdı. Özünü arıqlatmışdi xeyli, yanaqlarındakı ət də çəkilmişdi.
- Salam, cavan oğlan, necesen?- qadın gülümsəyib əridi.
Qadın çox deyişmişdi, hərəkətlərində ağır-səngin, xanım-xatun olmuş di. Amma gözlərindəki sırtıq ifadə, fağırlıq, mütilik yerində iydi. Rəşid müəllim dil-agiz elədi. Üç evə baxdılar: ara yarananda pilləkəndə Rəşid soruşdi:
- Xalaqızı, Xalidin arvadi rəhmətə getdi?
- Yoox, o ölən qancıq di!
- Bes sen cün dedi ki, yoldaşım gələcek...
- Arvadın icazəsi nən məni kəbinə aparıb. Qancıq həkim di, böyuk vəzifəsi var, iyrənir hər şeydən. Üçümüz bir yatırıq. Mən oğraşı hala gətirirəm, sora girir onun içinə. Say nan da pul verir hər ikimizə...
- Kino çıxardırsuz ki...- Rəşidin zarafata keçməkdən ayrı çarəsi qalmadı.
- Kino yox e, dedektiv di. Mənim sürücüm arvadın güdükçüsü di. Uşagı mən doğmuşam, ana yerinə qancıq öz adını yazdırıb. Pulumuz tıriğ kimi, amma xoşbəxt günümüz yox di.
Xalaqızı üçüncü evi seçdi. Amma Müqavilə yaza bilmədilər. Şəxsiyyət vəsiqəsi üstündə deyildi. Gedəndə xalaqızı kağıza mobil nömrə yazdı, Daryəninki iydi, sonra qara sumkasından iki dənə yüz dollarlıq çıxarıb stolun üstünə atdı, dedi:
-Bu da şirnisi, sözün olsa, Dariyəyə zəng vur deginən... Onun çün bir yaxşı adam tap, pulunu mən verəcəm...
Qudurmayasan, qurbağa, Rəşid bunu fikirləşdi, amma demədi. O qalxıb xalaqızını yola saldı. Kandara çatanda xalaqızı dönüb onun üzünə güldü, amma ciddi sözler dedi:
- Day gelmə, şofer səni görmesin.
Rəşid qadına şirin bir söz demək istədi, amma ağlına heç nə gəlmədi.
- Uşağın adi nə di?
- Atamın adın qoymuşam, İmamverdi, - dedi qadın geriyə çönmədən.
Qadın gedendən sonra Rəşid Dariyəni yığıb yarım saat danışdi on nan. Məlum oldi ki, Xalidin arvadinin altmış üç yaşı var, amma cavan qalmaq istir. Dariyə onun çün cavan ərkəy tapıb getirdib Dərbənddən . Day nə Xalidə, ne də xalaqızıya ehtiyac yox di. Cavan ərkəy sürücü kimi evin yuxarı başında di. Təzə evi də böyük arvad alır ki, Xalid nən xalaqızı əl ayağa dolaşmasin.
Səhər on ikidə xalaqızı gəlib Müqavılənin hər iki nüsxəsini imzaladı, böyuk arvadın verdiyi iyirmi paçka dolları verib dedi:
- Harda görüşek?
Rəşid müəlim peysərini qaşıyıb dedi:
- Elə burda. Yeddiyə işləmiş buğalter gedir. Sekkizde olar?
- O da baş üstə...
Qadın gedən kimi Rəşid müəllim həyətdeki restorana zəng vurdi.